Selçuklu ve Osmanlı şehirlerinde mahallelerin çoğu cami, mescit, tekke ve zaviye gibi dinî yapıların çevresinde oluşmuştur. Devlet Hatun Mescidi çevresindeki mahalle de bir zamanlar Biremonî, diğer adıyla Tayi Mahallesi adıyla anılmıştır.
Devlet Hatun Mescidi, Alâeddin Tepesi’nin doğusunda Mihmandar Mahallesi’nde Kınacı Sokağı’nın solunda, şimdiki Hatuniye Sokağı üzerinde yer almaktadır. Konyalı, başka bir münasebetle de: “Bugünkü Şems-i Tebrizi Zaviyesi’nin bulunduğu mahallenin eski adı ‘Biremunî’ diğer adı ile ‘Karatayi Mahallesi’ idi” notunu düşer. Bu duruma göre mahallenin üçüncü bir adının da “Karatayî Mahallesi” olduğu, sınırlarının da Şems-i Tebrizi Zaviyesi’ne kadar uzandığı anlaşılıyor.
Konyalı, Raziye Devlet Hatun’la ilgili bazı rivayetleri naklettikten sonra: “Kati olan şudur ki, Devlet Hatun; Bedreddin Biremonî’nin kardeşidir. Babaları da Danişmentoğullarından Muzaffereddin Mahmut’tur. Devlet Hatun, H 627 /1230 M yılından evvel öldüğü için kardeşi belki de bir zelzeleden yıkılmış olan mescidi tamir ettirmiş ve üstüne kendi ismini kazdırmıştır.” der (Konyalı, Konya Tarihi, 1964, 385).
Bireman, Malatya’nın Kâhta kazasına bağlı bir köydür. Burası, Danişmentoğullarından bir kolun başşehriydi. Bedreddin Mahmut orada doğmuş veyahut orada bir vazife almış olmasından dolayı oraya nispetle Biremonî unvanıyla anılmış olabilir.
Mescidin avlusunda minarenin yanında açıkta bulunan kabrin Devlet Hatun’a ait olduğu rivayet edilir. Mescidin yanındaki toprak damlı medrese zamanla yıkılmış yeri bahçe haline gelmiştir.
Muhtelif sebeplerle, 1070/1660, 1118/1706, 1126/1714 yılı şeriye sicillerinde pek çok kere mahallenin adı geçmektedir. 8 Şaban 1126/19 Ağustos 1714 tarihli kayıt, Devlet Hatun Mescidi’nin tamir keşfi ile ilgilidir.
Kanunî dönemine ait bir resmî belgede hane ve vergi mükellefi sayısının dört olarak tespit edilmesi Biremonî’nin küçük bir mahalle olduğunu göstermektedir. Buna rağmen şeriye sicillerindeki kayıtlardan, mahallenin uzun zamanlar adını koruduğu görülmektedir.
2009 yılına kadar Mihmandar Mahallesi içerisinde bulunan Biremonî Mahallesi son değişiklikle Şems Mahallesi’ne dâhil dilmiştir. Mahallede eski tarihî doku korunamamıştır.
