BOSTAN ÇELEBİ

(Bostan-ı Evvel) (961/1553-1040/1630) Konya Mevlevi Dergâhı postnişini.

Bostan Çelebi (Bostân-ı Evvel), Konya Mevlâna Dergâhı postnişinlerinden Ferruh Çelebi’nin oğludur. 1009/1600’de vefat eden babasının yerine on dördüncü halife olarak geçti. Keramet sahibi bir zat olarak bilinir. Onun zamanında Mevleviliğin biraz daha yayılmıştır.

“Hilmî” mahlasıyla şiirler de yazan Bostan Çelebi’nin iki gazeli Esrar Dede Tezkiresi’nde kayıtlıdır. Ayrıca kaynaklarda, Mevlevilerden riayet etmelerini istediği prensiplerle ilgili bir de vasiyeti yer alır.

Bostan Çelebi’nin vefatına Ebubekir Çelebi şu dörtlükle tarih düşürmüştür:

 

Dâmân-ı tecerrüdden olup cânı miyâne

Oldı harem-i hazret-i cânâna revâne.

Ya‘ni sene-i “gam”dan idüp hâtırı vahşet

Azm eyledi Bostan Çelebi bâg-ı cinâne

Dörtlükte geçen “gam” lafzı tarih olmuştur ki bin kırka tekabül eder.

Bostan Çelebi’nin yerine on beşinci halife olarak kardeşi Ebubekir Çelebi (ö. 1052/1642) geçmiştir.

GAZEL

 

Sâlik-i râh-ı Hudâya pîşvâdır Mesnevî

Cümle erbâb-ı tarîka reh-nümâdır Mesnevî

 

Dîde-i câna dilersen âşinâlık el vire

Gâfil olma aç gözün kim tûtiyâdır Mesnevî

 

Hasta-diller n’ola bulursa semâ‘ından safâ

Hikmet-i Hakk ile her derde devâdır Mesnevî

 

Bu ne sözdür kim olur a‘lâ vü ednâ hissedâr

Şâh ile şehdir gedâ ile gedâdır Mesnevî

 

Nûrına döymezse münkirler n’ola huffâşvâr

Hilmiyâ çün matla‘-ı şems-i Hudâdır Mesnevî

 

                     Bostan Çelebi (Bostân-ı Evvel)

AHMET SEVGİ

BİBLİYOGRAFYA

  • Sâkıp Dede, Sefine, 1283, 153 vd.; Esrar Dede, Tezkire, 45-49; Gölpınarlı, 1983, 156-158; Şafak, 2009, 102.