BURHAN DEDE CAMİİ

Geç Dönem Osmanlı eseri.

Karatay ilçesi, Karaman Caddesi üzerinde yer alan cami, kuzey cephesindeki giriş açıklığı üzerinde yer alan yeni yazılı kitabeye göre 1915 yılında yaptırılmıştır. Mahalle halkı tarafından yaptırılan caminin, usta ve sanatçıları hakkında bir bilgi bulunmamaktadır.

Yapı, taş ve kerpiç malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Pencere seviyesine kadar taş, bu seviyeden sonra ise kerpiç malzemeden yığma tekniğinde örülen beden duvarlarında, pencere açıklıklarının çevresinde de taş malzeme tercih edilmiştir. Günümüzde yapının beden duvarları içte ve dışta kalın bir sıva tabakası ile kaplandığı için duvar örgüsünü izlemek mümkün olmamaktadır.

Dıştan dışa 12,50x16,50 m ölçüsündeki dikdörtgen biçimli yapının üzeri geniş saçaklı kırma çatı ile örtülüdür. Konya’da Kapı Camii ve daha küçük ölçekli olarak Sarı Yakup Camii’nde görülen bağdadi kubbe uygulaması bu camide de görülmektedir. Mihraba dikey istikamette uzanan harimin ortasında yer alan bağdadi kubbe ve üst örtü, sekizgen biçimli taş kaidelere oturan dört adet yivli ahşap direkle taşınmaktadır. Ortadaki bu ana kubbenin arkasında mahfilin üzerinde de elips biçimli ikinci bir bağdadi kubbe daha yer almaktadır. Batı duvarın kuzeybatı köşesine yakın ve kuzey cephede mihrap aksında bulunan basık kemerli iki ayrı giriş açıklığından geçilerek ulaşılan yapının, her cephesinde ikişer adet sivri teğet kemerli pencere açıklığı bulunmaktadır.

Son yıllarda yenilenen ahşap mihrap ve minberi, süsleme unsurlarına sahip değildir. Harimin kuzey tarafında yer alan ahşap mahfile, kuzeyde yer alan giriş açıklığından geçilerek, kuzeydoğu köşede yer alan ahşap bir merdivenle ulaşılmaktadır. Özgün halinde harime tek cephesi ile açılan ve mihrap istikametinde elips biçimli bir çıkması bulunan mahfil, onarım geçirmiş; bunun sonucunda kıble istikametinde daha fazla bir alanı kaplaması sağlanmıştır. Ancak bu onarım esnasında, altı ahşaptan yapılmış bitkisel süslemelere sahip çıkma ortadan kaldırılmış ve mahfilin harime bakan cephesi profilden bir çerçeve ile kapatılmıştır.

Mahfilin çıkması ve bunun kuzeyinde kalan çıtakari bezeme ve tavan göbeği, camideki yegâne bezeme unsurlarıdır.

Kuzeybatıdaki giriş kapısının üzerinde ahşaptan kısa bir minaresi olan yapı, Hacı Hasan, Kenan Dede Yanık, Polatlar Hatıp ve Mecidiye camileri gibi mihrap duvarına dikey yönde uzanan bir harim planı üzerine inşa edilmiş tipik bir Konya mahalle mescidi olup, hâlen ibadete açıktır.

Burhan Dede Camii

MUSTAFA ÇETİNASLAN

BİBLİYOGRAFYA

  • Çetinaslan, 2005.