Ereğli’de Evlenme/Düğün Gelenek ve Görenekleri
Ereğli’de evlenme âdetleri şu safhalarda gerçekleşir:
Görümlük: Oğlunu evlendirecek aileler, kimseye haber vermeden kız görme girişiminde bulunurlar. Oğlan anası yanına kızını ya da yakınlarından bir kadın alarak kız görmeye giderler. Baktıkları kızın ailesini, evini, davranışlarını ve vücut yapısı ile terbiyesini değerlendirirler. Beğenmezlerse hiçbir şey söylemeden ayrılırlar.
Ağız Arama: Kız beğenilirse bu konuda deneyimli olan bir kadın kız evine giderek kızın anasının ağzını arar; oğlan hakkında bilgi verir. Olumlu sonuç alınırsa kız anasına dünürcü geleceğini söyler. Buna “ağız arama” denir. Bu sırada kadının ayakkabıları çevrilirse gönüllü, dışarı atılırsa gönülsüz oldukları anlaşılır.
Kız Bitirme: Gönüllü oldukları anlaşıldıktan sonra erkek dünürcüler kız evine giderek: “Allah’ın emri, peygamberin kavli ile kızınızı oğlumuza zevceliğe istemeye geldik” derler. Kız babası, oğlunuza bir diyeceğimiz yok, Allah yazdıysa olur. Ancak bana bir kaç gün izin verin bir düşüneyim, der. Bu sözlerden işin olacağı anlaşılır. Ancak “Kızım küçüktür, evlenme zamanı değildir” yahut “Sözlüdür, değilse sizden iyisine mi verecektim” derse vermek istemediği, gönül alarak baştan savmak istediği sonucuna varılır.
İki-üç gün sonra kız evine tekrar gidilir. Kız babası: “Biz razıyız, ama bir de akrabalara danışalım” der.
Üçüncü gidişte kız babası: “Allah yazmış, alın yazısı değişmez, bir şey diyemeyiz” diyerek kesin cevabı verir. Oğlan tarafı da: “Biz sevdik istedik ve diledik kapınıza geldik. Siz de dilediniz istediniz, nişanımızı bellimizi koyalım” derler. Böylece nişan günü kararlaştırılır.
Nişan: Aileler karşılıklı olarak nişan hazırlığına başlarlar. Elbiseler, yüzükler alınır. Nişan günü ya evde ya da bir salonda toplanılıp, eğlenceler yapılır, oyunlar oynanılır. Oğlan tarafından bir aile büyüğü gençlerin yüzüklerini takar.
Düğün: Ereğli'de düğünler genellikle perşembe, ya da pazar günleri yapılır. Düğün günü ilan edilir. Davetiyeler bastırılır. Düğün eşyaları alınır. Düğün yemekleri verilir. Danışık verilir. Gelin binmeden bir gün önce kına gecesi yapılır. Oğlan evinden bir grup kız ve kadın kız evine gider. Orada geline kına yakar. Kına türküleri söylenip, gelin anası ağlatılır, gelin oynatılır. Gelin indiği akşamı da güvey başı yapılır. O gün damadın arkadaşları bir araya toplanır. Çerezler yenir, bu arada damadın eşyalarından bir şey çalmaya çalışılır. Damadı koruyan sağdıcı olur. Şayet bir şey alınabilirse sağdıç cezalandırılır. Ona bir şeyler aldırılır. Topluca camiye gidilir, namazdan sonra nikâh kıyılır. Güvey gerdeğe girerken arkadaşlarından biri güveyin sırtına bir yumruk vurur. Sabah yakınlar gezilir, bir hafta sonra gelin yüzü açılıp, geline ait eşyalar misafirlere sergilenir, eğlenceler yapılır.
Ereğli Halk Oyunları
Gelenek ve görenekleri, hayat tarzını yansıtan halk oyunları folklorun önemli bir şubesidir. Ereğli halk oyunları kaşık oyunları ve halaylardan oluşur.
“Yeşil Ereğli”, “Aman Aman Elmalı”, “Cumbullu”, “Sürmeli”, “Develi” Ereğli’nin yaygın oyun havalarıdır.
Yöreye özgü “Püsküllü Soğan Halayı” günümüzde unutulmaya yüz tutmuştur. Bu halay, sözlü kısımlarda yavaş; ezgili yerlerinde gayet hızlı ve coşkulu oynanır. Oyuncular serçe parmaklardan tutuşup daire şeklinde sıralanırlar.
