Cami, Zengen kasabasının Mustafa Kemal Mahallesi’ndedir. Cephesinde düzgün kesme, yanlarında da moloz taş kullanılan cami, Niğde Fertekli Nafi Usta tarafından XX. yüzyıl başlarında yapılmıştır.
Üç bölümlü son cemaat mahalli ve mihrap duvarına paralel ikişer sütunla üç sahına ayrılmış harimden oluşan cami düz toprak damlıdır.
İki sıra iki taş sütunla mihrap duvarına paralel olarak üç sahından oluşan harim, düzenli pencerelerle aydınlatılmıştır. Pencereler düzgün söveli, dikdörtgen formlu oval alınlık kemerlerine sahiptir. Sütunlar birbirine ve yan duvarlara kemerlerle bağlanmıştır. Üst örtü kirişleme tavandır. Mukarnaslı taş mihrap, basit bordürlerle çevrilmiştir. Kalem işi süslü bordürlerde geometrik ve bitkisel desenlere yer verilmiştir. Niş içinde perde ve kandil motifi vardır.
Caminin iç duvarları yazı, bitkisel motif ve panolarla süslenmiştir. Bunlar arasında camii şeklinde hatlar, vazoda çiçekler, bahar dalları gibi kompozisyonlar ile bordürler dikkat çekmektedir.
Zengen’in eski muhtarlarından Ahmet Işık’tan öğrendiğimize göre nakışlar 1940’lı yıllarda Çanakkale Bigadiç’ten nakkaş Tahir Usta tarafından yapılmıştır. Koruma altına alınan bu camii, maalesef harap olmuştur. Kitabesi bulunmayan yapı, plan şeması, süsleme özellikleriyle XIX. yüzyıl sonu ile XX. yüzyıl başlarına tarihlendirilebilir. Cami, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilmiş; bu onarım sırasında caminin nakışları yenilenmiş, üzerine kiremit kaplı dört omuz bir çatı oturtulmuştur.
Zengen Eski Cami
