İlçenin tarihî geçmişi ekonomisini de etkilemiştir. Genel olarak tarım ve tarıma dayalı sanayinin geliştiği bir merkez durumunda olan ilçede 1871 yılı Konya Vilayet Salnamesi’ne göre; 159 dükkân bir şadırvan, dört han, bir hamam, bir debbağhane, dokuz kahve ve beş bezirhane vardır. En çok buğday ve sair boyalık cehri, çavdar, zeyrek ve nohut ekildiği belirtilmektedir.
Şemseddin Sami, Kâmûsü’l-A’lam’da Ereğli’nin üzüm, armut, elma, kiraz ve vişnesiyle tanındığını, Ali Cevat ise; kazada yirmi üç değirmen, bir hamam, dokuz fırın, üç han, on bir kahvehane, 4.250 dükkân, yetmiş iki cami, on iki medrese, otuz dokuz Müslüman okulu, iki Hıristiyan okulu, bir hükümet konağı ve bir askerî depo olduğunu belirtmiştir.
Tarım
Ereğli ekonomisi genel olarak tarıma dayalı bir yapıya sahip olup, toplam nüfusunun yarıdan fazlası tarımla uğraşmakta; başta tahıl tarımı olmak üzere baklagiller, sanayi bitkileri, meyvecilik, sebzecilik ve yem bitkileri yetiştiriciliği yapılmaktadır. Tarımsal üretim sürekli gelişerek modern bir yapıya sahip olmakta ve üretimde artış sağlanmaktadır. Ereğli’de önemli bir yere sahip olan kiraz üretiminden ihracat yapılarak ilçe ekonomisine katkı sağlanmaktadır.
İlçede arazi dağılımına bakıldığında, ilçenin 122.164 ha bölümünü tarım arazisi, 17.420 ha çayır mera, 4.067 ha ormanlık alan ve 9.143 ha da tarım dışı alan oluşturmaktadır. Tarım alanının 63.043 ha tarla, 4.847 ha meyve bahçesi, 3.382 ha sebze oluşturmaktadır.
Son yıllarda tarımsal girdi maliyetindeki artışlar üreticilerin tarla ziraatından vazgeçerek meyve bahçeleri kurulmasına özellikle de bodur elma ve kiraz yetiştiriciliğine yönelmiştir.
Tarım arazilerin sulama durumu ise toplam tarım arazisinin (122.164 ha) yaklaşık 1/3’ü sulanabilmekte (44.116 ha), geri kalan 78.048 ha ise sulanamamaktadır.
Sulama daha çok ilçenin güneydoğusunda bulunan İvriz Barajı’ndan yapılmaktadır. Ereğli İvriz Sulaması içerisinde dört ünite bulunmaktadır. Ayrıca Çayhan Göleti’nden de sulama yapılmaktadır.
İlçede tarımsal üretim dendiğinde akla gelen tarla tarımı gelmektedir. İlçedeki toplam tarım arazisinin %40’lık bölümünde hububat tarımı yapılmakta, bunu da baklagil, meyvecilik, sebzecilik ve sanayi bitkileri takip etmektedir.
Öne çıkan ürünler buğday, arpa, çavdar ve şekerpancarı ile elma ve kirazdır. Yıllık elma üretimi 22 bin tondan fazla, kiraz üretimi ise 10 bin ton civarındadır. Şeker pancarı üretimi ise yıllık 120 bin tondan fazladır.
İlçeyle özdeşleşmiş olan beyaz kiraz üretimi her geçen yıl artarak devam etmekte; yetiştirilen beyaz kiraz başta İtalya olmak üzere Avrupa ülkelerine pazarlanmaktadır. Ayrıca ilçede öne çıkan diğer bir ürün siyah havuçtur. Toprak yapısı nedeniyle sadece ilçede yetişen siyah havuç organik gıda boyası olarak başta Fransa olmak üzere Avrupa ülkelerine gönderilir. Yıllık üretim 45 ile 50 bin ton’dur. İlçede önemli ölçüde meyve suyu üretimi de yapılır. Yapılan meyve suyunun yüzde 25’i ihraç edilir.
Son yıllarda ilçede çevre il ve ilçelerden günlük süt toplanarak işlenmesine bağlı olarak artan hayvancılığa paralel olarak kaliteli kaba yem ihtiyacının karşılanması için silajlık mısır, yonca, fiğ gibi alternatif ürünler ekilmeye başlanmıştır.
Hayvancılık
Ereğli’de tarım kadar önem arz eden diğer bir gelir kaynağı da hayvancılıktır. Özellikle 2003 yılında et ve süt fiyatlarındaki artışın üreticiye olumlu yansıması sebebiyle besi ve damızlık süt sığırcılığında artış olmuştur. Süt sığırcılığı ve besi sığırcılığı ilçenin gelirleri içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Sığırcılığın gelişmesinde ilçede bulunan süt işleyen fabrikaların 20 civarında olması büyük etkendir. Süt sığırcılığı ile birlikte yem bitkileri ekim alanı genişlemiş, yem fabrikaları gibi hayvancılığı destekleyen tarımsal sanayi kolları da ilçede gelişmiştir
2010 yılı tarım verilerine göre ilçede yaklaşık 42 bin büyükbaş, 87 bin küçükbaş ve 400 bin civarında da kanatlı hayvan bulunmaktadır. Son yıllarda tavukçuluk ve arıcılık faaliyetlerinde büyük bir artış görülmektedir.
Ereğli’yi özel kılan bir diğer özelliği ise at yetiştiriciliğinin yapıldığı en önemli merkezlerden biri olmasıdır. Özellikle iyi cins Arap veya İngiliz yarış atlarının yetiştirildiği haralar buradadır.
Sanayi
İlçede sanayi denince akla 1937 yılında kurulan ve 1997 tarihinde özelleştirilen Sümerbank Tekstil Fabrikası ile 1989 yılında faaliyete geçen Şeker Fabrikası akla gelmekteydi. Ancak 1990’lı yıllarından itibaren organize sanayi bölgesi, küçük sanayi sitelerinin kurulması ile birlikte süt işletmelerinin sayısının artmasıyla ilçe hızlı bir sanayileşme sürecine girmiştir. Şu an II. OSB kurulması çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca Hayvancılık Organize Sanayi Bölgesinin yapımı devam etmektedir.
Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı 1.650 tüccar bulunmaktadır. İlçede iki sanayi sitesi mevcut olup, bunlardan İhlas Sanayi Sitesinde 480, Marangozlar Sanayi Sitesinde 160 işyeri vardır.
Ereğli Organize Sanayi Bölgesi, şehir merkezine 10 km uzaklıkta ve Konya-Adana karayolu üzerindedir. 100 hektarlık bir alanda 613.398,15 m²lik kısmı 71 adet sanayi parseli olarak düzenlenen OSB’de hâlen mevcut 61 parselin tamamı satılmıştır.
OSB’deki arsa satışının başladığı on yıl içerisinde; 47 adet tesis üretime geçmiş, on bir tesisin inşaatı devam etmekte, üç tesis de proje safhasındadır. Sekiz tesis ise çeşitli sebeplerle kapanmıştır. Girişimciler çeşitli iş kollarına göre yerlerini almışlardır. Şu an faal olan kırk dört tesisin dağılımı şu şekildedir: Süt ürünleri 13, yapı elemanları 2, oto yedek parça 4, soğuk hava deposu 3, organik gübre 1, orman sanayii 2, plastik sanayii 3, cam sanayii 1, alçı-perlit 1, havuç yıkama 3, şalgam-limon sosu 2, yem 3, kiraz işleme 3, meyve konsantresi 1, pekmez-sirke 1, ambalaj 1 adet.
2000 yılı verilerine göre Ereğli’de çalışan nüfusun %31’i sanayi sektöründe, %59’u hizmet sektöründe, %10’u da tarım sektöründe çalışmaktadır. Çalışan nüfusun büyük kısmının sanayi ve hizmet sektörlerinde çalışıyor olması Ereğli’nin şehir yerleşmesi özelliğine sahip olduğunun göstergelerinden biridir.
135.413 kişi olan Ereğli nüfusunun iktisaden faal nüfus oranı %45,6’dır. Bunun %83’ü çalışmakta, geriye kalan yaklaşık 10 bin kişi iş arayan kesimi oluşturmaktadır. En çok erkeklerin çalıştığı ilçede, kadınlar daha çok hizmet sektöründe istihdam edilmiştir.
Ereğli, yıllardır il olma mücadelesi veren bir ilçe olmasıyla da dikkat çekmektedir. Konya il merkezine uzak konumu, güneydeki illerle sıkı ilişkileri, ekonomik gelişmişliği, çevre ilçelere, hatta illere göre bir cazibe merkezi olması ve nüfus itibariyle de otuz sekiz ilden daha fazla nüfusa sahip olması bu mücadelesine en önemli gerekçeleridir.
İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004)’na göre Ereğli ilçesi gelişmişlik grubunun ikinci basamağında yer almakta ve 872 ilçe içerisinde 160. sırada bulunmaktadır.
