CİVANPERÇEMİ

Konya ili sınırları içerisinde bazı endemik türleri yetişen bir kır bitkisi.

Birleşikgillerden, birçok türü olan ve yapısında azulen, limonen, sineol, borneol, pinenler vb. uçucu yağlar içeren ve halk arasında baş dönmesi, göz rahatsızlıkları, burun kanamasıyla migren krizinde tedavi amacıyla kullanılan bir bitkidir. Yöresel olarak akbaşlı, barsama otu, binbir yaprak otu ve kandil çiçeği de denen civanperçeminin Konya ili sınırlarında üç endemik türü tespit edilmiştir.

Achillea Aleppica Subsp. Zederbaueri (Halep Civanperçemi)

Halep civanperçeminin Konya’ya özgü bir alt türü olan bu bitki, 5-60 cm boyunda, pürüzsüz ve boyuna çizgili gövdeli, basık beyazımsı tüylü tek yıllık bir bitkidir. Yapraklar yoğunca basık veya yarı basık uzun beyaz tüylü, ipliksi, elsi parçalıdır. Kapitula [başçık] 4-20, çiçek ekseni yalancı şemsiye biçiminde, 1-4,5 cm genişliğindedir. Pedunkul yoktur; şayet mevcutsa en fazla 4 mm’dir. İnvolukrum oblongsilindirik, aşağı yukarı köşeli, 3,5-4,5x1,5-2,5 mm’dir. Fillariler triangular-ovat, basık grimsi beyaz tüylü veya tüysüzdür. Ligül 2-4, fildişi beyaz, soluk veya altın sarısı, 1-2 mm; disk çiçekler 6-20 tanedir.

Çiçeklenme mayıs, temmuz ayları arasında gerçekleşir. Ağustosta meyvesi olgunlaşır.

Step, marnlı yamaçlar, ekim dikim alanları ve üzüm bağlarında 1200 m’de yayılış gösterir. İlk kez 1902 yılında Zederbauer isimli bitki toplayıcısı tarafından C4 Konya, Teklidağ mevkisinden toplanmıştır. Daha sonra Ünlü İsviçreli botanikçi Arthur Huber Morath (1901-1990) tarafından 1975 yılında yeni bir civanperçemi olarak bilim dünyasına kazandırılmıştır.

Bu bitki İran-Turan Fitocoğrafik Bölgesi için endemik bir türdür. IUCN ölçütlerine göre bu tür LR [düşük riskli] kategorisinde değerlendirilmiştir.

TUNA UYSAL

BİBLİYOGRAFYA

  • Ekim T. vd, 2000; Davis, 1975.