GEVEN

Konya ili sınırları dâhilinde birçok endemik türü yetişen dikenli bir çalı, keven.

Geven (Astragalus), baklagiller (Fabaceae) familyasından yetiştiği bölgelere göre farklılaşan 2000 kadar türü bulunan otsu ve küçük çalıların ortak adıdır. Konya ilinin değişik yörelerinde endemik olarak yetişen geven türleri şunlardır:

Astragalus Akscherensis (Akşehir Dikenli Geveni)

15 cm boyunca, cüce çalımsı, çok yıllık bitkidir. Yaprak ekseni dikenli, 4,5-6 cm; yaprakçıklar 7-10 mm, 4-6 çift, darca eliptik veya ters yumurtamsı, dikensi uçlu, halımsı parlak beyaz tüylüdür. Stipul üçgenimsi, altta seyrek uzun beyaz tüylüdür. Çiçekler sesil (sapsız), her yaprak aksilinde yaklaşık dört tanedir. Çiçek ekseni küremsi, 1,7-2 cm çapında, çok sayıda çiçeklidir. Brakte 9-11 mm, üstte uzun beyaz tüylü. Brakteoller yaklaşık 6 mm, üstte uzun beyaz tüylüdür. Kaliks (çanak yaprak) 10-15 mm, yoğunca uzun beyaz tüylü; loblar tabana kadar bölünmüş. Korolla (taç yaprak) kırmızımsı menekşe renkli; standart yaklaşık 16 mm’dir.

Çiçeklenme temmuz ayında gerçekleşir. Temmuzun sonlarında ve ağustos ayında meyve olgunlaşır.

Taşlık alanlarda 1100 m’de yayılış gösteren bir dikenli geven türü olan Akşehir dikenli geveni, ilk kez, 1899 yılında, B3 Konya Sultan Dağlarından Bornmuller isimli Alman botanikçi tarafından toplanılmış ve sonra 1900 yılında Freyn ve Bornmuller tarafından bilim dünyasına sunulmuştur.

Bu bitki İran-Turan Fitocoğrafik Bölgesi için endemik bir türdür. IUCN ölçütlerine göre bu tür “VU [zarar görebilir]” kategorisinde değerlendirilmiştir.

 

KUDDUSİ ERTUĞRUL

BİBLİYOGRAFYA

  • Davis, 1970, 155; Ekim vd., 2000.