KARATAŞ CAMİİ

Osmanlı Dönemi eseri.

Sille vadisinin kuzeybatı yakasında, Subaşı Mahallesinde, Karataş Sokağı’nda bulunmaktadır. Caminin etrafındaki kalıntılar ve eski fotoğraflardan, çevresinde yoğun bir yerleşmenin olduğu görülen mahalleden günümüze sadece cami, çeşme ve mektep kalmıştır. Kuzey-güney doğrultusunda eğimli bir tepenin eteğinde yer alan bu yapıların kuzey bölümü kayalık zemine oturtulmuş, güney yönde ise kalın ve sağlam duvarlar kullanılmıştır. Caminin yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, yazlık bölümün mihrabına ait olan, içte vaiz kürsüsünün arkalığı üzerindeki ahşap tepelikte H 1295/M 1878 tarihi okunmaktadır. Yazlık bölümün kıble duvarı üzerindeki kitabede de caminin H 1307/M 1898’de onarım gördüğü belirtilmiştir. Ayrıca Karataş Camii’nin 25 Cemaziyelevvel 1315/23 Ekim 1897’de imamının Ahmet ibn Mehmet olduğu bilinmektedir (Sarıköse, 2009, 173).

Caminin yapım malzemesi ahşap hatıllı moloz taş ve Sille taşı olup yığma tekniğinde inşa edilmiştir. Ahşap kirişlemeli, toprak damlı üst örtüyü ahşap sütunlar taşımaktadır. Güney cephede, çeşmenin yanındaki merdivenle küçük bir avluya çıkılmakta, buradan iki kanatlı bir kapı ile caminin avlusuna geçilmektedir. Kapının güneyinde ise tek şerefeli ahşap çardak minare bulunmaktadır. Avlunun batısında dikdörtgen planlı tek mekânlı mektep vardır. Avlunun doğusunda yazlık bölüm ve cami yer alır. Yazlık bölümün güneyi bir duvar ile kapatılmış, bu duvarın yüzeyinde iki pencere açılmıştır. Dört ahşap sütunun taşıdığı yazlık bölümün üzeri kuzey-güney doğrultusunda ahşap kirişlemeli olarak düzenlenmiştir.

Camiye giriş doğu yönde iki kanatlı ahşap kapı ile sağlanmıştır. Harimin kuzeyindeki mahfilin, harime bakan bölümü ahşap kafesle örtülmüştür. Harim, mihraba dik iki sütun sırası ile üç sahına ayrılmıştır. Cami tavanını taşıyan dört adet kalın ahşap direk, bağdadi Bursa kemerleriyle birbirlerine bağlanmıştır. Kıble duvarındaki yedi pencere ile aydınlatılan caminin tavanı ve tabanı ahşap kaplamalıdır. Caminin ahşap mihrap, minber ve vaaz kürsüsü süslemeleriyle dikkat çekmektedir. Mihrap nişi daire planlı olup, kavsarası yarım kubbe biçiminde kapatılmıştır. Mihrabın ahşap tepeliği bitki, dal ve yaprak motifleriyle süslüdür. Bitkisel motiflerin arası mihrap yanı bordürlerinde içten dışa doğru sırasıyla yeşil, kırmızı ve mavi renkte boyanmıştır. Ayrıca tepelik içerisindeki motiflerin arası kırmızı renktedir. Ortasında sülüs hat ile yazılmış istifli “Maşallah” panosu yer almaktadır. Basamaklarının arası boş olan minberin köşk kısmının üzerinde ahşap bir kubbecik vardır. Kubbeciğinin üzerinde de ay-yıldızlı ahşap bir alem yer almaktadır. Minberin korkulukları ve kapı alınlığı ahşap ajurlarla süslüdür. Korkulukların süslemesinde geometrik motifler, iç içe geçen daireler oluşturmuştur. Doğudaki vaiz kürsüsünün arkalığı bir çerçeve içerisinde düz ahşapla oluşturulmuş, tepelik ise mail kesim tekniğinde bitkisel esaslı ahşap oymalıdır. Kürsü korkulukları iç içe geçen daire motiflerle gerçekleştirilmiş, kürsü alt kavsarası ise dışbükey kavisli ahşaptır. Vaaz kürsüsü arkalığı üzerindeki, yazlık bölümün mihrabına ait ahşap tepelikte, mihrap ayetini müteakiben “musallî Mehmed Bey vakıf sene 1295 (1878)” ibaresi okunmaktadır.

XIX. yüzyıl ahşap direkli, yazlıklı camilerinin Sille’deki en nadide örneği olan Karataş Camii, 2008 yılında Selçuklu Belediyesi tarafından restore edilerek ibadete açılmıştır.

 

Karataş Camii

ERKAN AYGÖR

BİBLİYOGRAFYA

  • Konya Envanteri, 2010, 165; Özönder, 1998a, 81-86; Karpuz, Envanter, 2009, II/911; Sarıköse, 2009.