GULAM

Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti’nde de orduda, idarede ve saray hizmetlerinde gulam istihdam edilmiştir. Tabii olarak gulamların çoğu Rum asıllıydı; bunun yanında Ermeni ve Gürcüler de vardı. Rum asıllı gulamların en meşhurları, Celaleddin Karatay ile iki kardeşi Seyfeddin Kara Sungur, Kemaleddin Rumtaş ve Melikülümera Şemseddin Hasoğuz, Naibülhadre Eminüddin Mikail idi. Gulamlar Türkiye Selçuklu Devleti’nde atabeg, emir-i ahur, taştdar, hazinedar, emir-i devat, melikülümera, iğdişbaşı, şarabsalar, emir-i candar, emir-i sipehsalar, emirülkebir, çaşnigir, emir-i dad, naibülhadre (bk. Emir*) gibi önemli mevkilere getiriliyor, ayrıca büyük şehirlere askerî vali olarak tayin ediliyorlardı. Sultanlar gibi nüfuzlu emirlerin de hatırı sayılır miktarda gulamlan vardı. I. Alâeddin Keykubat’a isyan eden emirler bu özel askerlerine güvenmişlerdi; isyan bastırılınca onlar da katledilmiştir. Gulamlar ordu dışında temizlik hizmetlerinde, hazinede, divanda, adliyede, tercüme odalarında, tuğrahanede, haremde ve maliyede de görevlendirilmiştir. Önde gelen gulamlar ayrıca Türkiye Selçuklularının kültür ve sanat hayatında önemli rol oynamış, çok sayıda cami, medrese ve hastane yaptırıp bunlar için çeşitli vakıflar tesis etmişlerdir.