KİREMİTLİ HAN

Osmanlı Dönemi eseri.

Sultan II. Bayezit tarafından yaptırıldığı için Sultan Bayezit Hanı olarak da anılan han, Mevlâna Dergâhı yakınındadır. Yolcu ve hacıların kalmaları için vakfedilmiştir. Konya hanlarının en büyüğü olup, duvarları kârgir ve üstü kiremitli olduğundan bu isimle anılmıştır.

XVII. yüzyıl ortalarından itibaren Kiremitli Han’ın, vakıf gelirleri yetersiz olduğu için, harap durumda olduğu 5 Temmuz 1672 tarihli kayıttan anlaşılmaktadır. Bu tarihte mütevelli Satı Beşe b. Piri, hanın tamiri için keşif yapılmasını istemiş; gönderilen keşif heyeti, hanın bitişiğinde bina edilen Mollazade Ahmet Efendi Kahvesi ile Türbe-i Celaliye Vakfı olan kahvehanenin damında toplanan yağmur sularının hanın duvarlarına zarar verdiğini tespit etmişlerdir. Ayrıca hana zarar veren Pekmezci Mescidi vakfı olan dükkânlar bulunmaktadır. Hana zarar veren dükkânların damlarına kurşun oluk takılmasına karar verilmiştir. Bu belgeden anlaşıldığına göre hanın yakınında Pekmezci Mescidi ve yaklaşık kırk metre uzağında Şehir Irmağı’nın bir kolu bulunmaktadır.

16 Kasım 1672 tarihinde, eski Konya kadılarından olan Nali Mehmet Efendi, kendisi hayatta iken kendi malından harcanmak üzere, mevcut Konya kadısı olan Musa Efendi’ye sipariş etmiş ve Konya kadısı da iki kişiyi görevlendirerek, hanın tamirini sağlamıştır. 2.631,5 kuruş harcanarak hanı tamir ettirilmiş ve yeniden hizmete sokulmuştur. Bu tamirden sonra han, tamirini yaptıran Nali Efendi’nin ismiyle de anılmaya başlanmıştır.

Konya kadısına gönderilen Aralık 1686 tarihli fermandan, eskiden beri Mısır Kahire’si hazinesini getirenlerden bin atlının Sultan Bayezit Hanı’nda kaldıkları ve diğer neferlerin diğer hanlarda kaldığını, fakat bu tarihte hazineyi getirenlerin mahalle arasına indiklerini ve halkı rencide ettikleri için şikâyetler geldiğini, durumun tahkik edilerek, halkın rencide ettirilmemesi ve hazine getirenlerin yine handa kalmalarının sağlanması hususları öğrenilmektedir. Bu bilgiler, hanın büyüklüğünü göstermesi bakımından son derece önemlidir.

ALAATTİN AKÖZ

BİBLİYOGRAFYA

  • KŞS, 16/17-1, 99-2; 23/154-3; 25/28-2; 26/190-1; 31/262-1; Ergenç, 1995; Oğuzoğlu, 1980; Önder, 1962.