Esas vatanı Çin olan ve buradan dünyanın çeşitli yerlerine kültürü yapılmak üzere götürülen ot sazanı balığı, ülkemizde Beyşehir Gölü’nü besleyen dere ve kaynaklarda doğal olarak bulunmaktadır. Erginleri sadece bitkisel besinlerle beslendiği için ot sazanı denilmiştir.
Kültürü yapılan ot sazanı, 40-80 cm boyundadır, ancak l m boya erişenleri de vardır. Ağırlığı ise 14-30 kg arasında değişmektedir. Bunun yanında, 40 kg’a ulaşanları da bulunmaktadır. Beyşehir Gölü’ne dökülen akarsularda doğal olarak yaşayanları ise 2-5 kg ağırlığındadır.
Ot sazanı, uzun yapılı bir balık olup vücudu iri pullarla kaplıdır. Yüzgeçleri kısa ve kuvvetlidir. Dış görünüşü itibariyle tatlı su kefaline benzer. Sırtı koyu, yanları açık gri, karın kısmı ise beyazımsı renktedir. Testere şeklindeki farenks dişleri iki sıralıdır.
Ot sazanı, doğal olarak vegetasyonu bol, yeterli derinliğe ve akıntıya sahip akarsu ve göllerde yaşar. 2000 yıldan beri Çin’de üretimi yapılan bu balık, 1970’li yıllarda DSİ tarafından ülkemize getirilerek sulak alanlarda otlanma ile biyolojik mücadelede kullanılmıştır. Daha çok ılık suları tercih eden ot sazanının erkekleri dişilerinden küçüktür. Günde ağırlığının %20’si kadar ot yer. Dört-altı yaşlarında, ağırlığı 5-6 kg iken eşeysel olgunluğa erişir. Ortalama 120.000 yumurta bırakır. Yumurta bırakmada su seviyesi önemlidir. Genellikle sular yükseldiğinde, nisan-mayıs aylarında yumurta bırakmaktadır. Yumurtalarını, durgun ve sıcaklığı 17-19 derece olan otlu sulara bırakır. Hardal tohumu kadar olan yumurtalar kül rengindedir ve bir haftada açılırlar. Yumurtadan çıkan yavrular, mikroorganizma ve zooplanktonlarla, 6-10 cm boya ulaştıktan sonra ise sadece bitkilerle beslenirler. Genellikle sudaki taze ve yumuşak bitkileri yerler. Kültürü yapılanlara taze marul ve biçilmiş çimen de verilmektedir.
Ot sazanı, suların aşırı yosunlaşmasını ve bitkilenmesini önler. Otla beslendiği için eti çok lezzetli değildir. Türkiye’de fazla tüketim değeri de yoktur. Ot balığı, suların derinliklerine çekilerek ya da çamura gömülerek kışı geçirir. Ürkek bir balıktır. Konya için endemik olan bu balık türünün de diğerleri gibi korunması lazımdır.
Ctenopharyngodon Idella
