HACI VELİAĞAZADE MEHMET EFENDİ

Osmanlı Dönemi Konya belediye başkanı. (1278/1861-62-1932)

Konya’da doğdu. Babası Hacı Musa Ağa, Hacı Veli Ağa’nın en büyük oğludur. Feyziye Medresesinde İbralalı Hacı Mustafa Efendi’de okuduktan sonra ticaret, çiftçilik ve hayvancıkla iştigal ederken 1307/1907 yılında Botsalı Hacı Hüseyin oğlu Ali Ağa’dan satın aldığı sekiz deve ile kervancılığa başladı.

Mehmet Efendi, H 1288-89/1871-72 yıllarında Konya belediye reisliği, 1296/1880-1300/1884 yılları arasında da Konya Belediyesi meclis üyeliği yaptı. Ardından tekrar 1301/1884 yılında başladığı belediye reisliğini 1306/1889’a kadar altı yıl sürdürdü. Meşhur “303 kıtlığı” onun belediye başkanlığı döneminde yaşandı. Ancak Mehmet Efendi’nin akılcı tutumu ve ileri görüşü sayesinde halkın yiyecek ihtiyacı bir düzen dâhilinde temin edildiğinden, Konya halkı kıtlığı pek fazla hissetmemiştir. Bu sebeple uhdesine rütbe-i salise tevcihiyle taltif edildi. 1307/1890 yılında Heyet-i Teftişiye’nin talebi üzerine işten el çektirildi ise de 1310/1893 yılında tekrar getirildiği belediye reisliği iki yıl sürdü.

Hayırsever bir kişi olan Mehmet Efendi, Konya’da atalarının inşa ettirdiği Orta Sinan Mescidi ile yakından ilgilendiği gibi, halkın da yardımıyla Yukarı Pınarbaşı köyünde bir cami inşa ettirip bakım ve tamiri için 4.000 kuruş vakfetti.

1932 yılında Orta Sinan Mahallesi’nde vefat eden Mehmet Efendi, Araplar Mezarlığı’nda dedesi ile babasının yanına defnedildi (Ceran, 1998, 93).

ALİ IŞIK

BİBLİYOGRAFYA

  • KVS, 1288, 85; 1289, 78; 1298-1306; 1301, 33; 1302, 44; 1303, 154; 1304, 64; 1305, 66; 1306, 67; 1310, 108; 1311, 105; BOA, DH. MKT, H 1304, D. Nu. 1372, gm. Nu. 4; H 1307, D. Nu. 1680, gm. Nu. 11; H 1308, D. Nu. 1786, gm. Nu. 34; H 1312, D. Nu. 265, gm. Nu. 6; Ceran, 1998; Aytekin, 2003, 195; Yurt Ansiklopedisi, VII/5190; Akdağ, 2011b, 52.