Selçuklu ilçesi, Ankara Caddesi üzerindeki çeşme kitabesine göre H 1301 (M 1883) yılında Konya Valisi Müşir Mehmet Sait Paşa’nın (1881-1887) teşebbüsü ve halkın yardımlarıyla yaptırılmıştır. Kitabe metninden de anlaşıldığına göre yapan ustanın adı da Necati’dir. Yapımında taş ve mermer kullanılmıştır. Yüksekliği 3,87 metre, genişliği 2,55 metredir.
Tek cepheli bağımsız bir sokak çeşmesi olan yapı, cephe kompozisyonuna göre de düz cepheli çeşmeler grubuna girmektedir. Aynalık, kenarlarda silmelerle hareketlendirilmiştir. Aynalığın iki yanında iyon başlıklı yarım daire kesitli sütünceler vardır. Üzerinde, kenarları dilimli, muhtemelen kuşların su içmesi için, yerleştirilmiş çanakçıklar bulunmaktadır.
Çeşmenin biri alınlıkta, diğeri aynalık içerisinde olmak üzere iki kitabesi mevcuttur. Birinci kitabede sülüs hatla “Ve sekâhüm Rabbühüm şerâben tahûrâ” ayeti yer alır. Kitabenin altında sivri kemerli taslık olarak kullanılan bir niş vardır. Yalak kısmının iki yanında sekiler bulunan çeşme, barok süsleme özelliklerine sahiptir. Taç kısmında yan yana stilize palmetler görülür. Ayna taşı etrafına kenger yaprakları fırdolayı yerleştirilmiştir. Kemerin alt kısmındaki talik hatla yazılmış kitabede:
“İdüb dil-teşnegânı âb-ı lutfu serteser irvâ
Sâ’id Paşa bu dilcû çeşme-sârı eyledi icrâ
İ’ânât-ı ahâli yapdı bu tarh-ı dil-ârâyı
Delîl-i hayr olub Mîr Necâtî eyledi inşâ
İçenler nâzımını hayır du’âdan itmesün mahrûm
Revân oldukca âb-ı tahûru ma’ü’l-hayât-âsâ
Çıkar bir mısra’-ı rengîn ile târîh-i cevherdâr
‘Yapıldı tarz-ı müstesnâda zîbâ çeşme-i vâlâ’ 1301” tarih kıtası okunmaktadır.
Sait Paşa Çeşmesi
