SAKAHANE MAHALLESİ

Tarihî bir mahalle.

Sakahane Mahallesi, Selçuklu ilçesi sınırları içerisinde, günümüzde Fuar Alanı içerisinde, doğudan itibaren Tarla, Ferhuniye ve Binari mahalleleri arasında yer almaktaydı. İ. H. Konyalı’nın belirttiğine göre mahalle adını, Selçuklu Döneminde burada Sahip Ata tarafından yaptırılan sikaye/sebil kelimesinden almaktadır. Yusuf Küçükdağ ise bu rivayetin doğru olmadığını belirterek, burada bulunan Alâeddin Darüşşifası’ndan dolayı, mahallenin Şifahane Mahallesi olduğunu iddia eder.

Yeni ortaya çıkan ve mahallelerdeki tarihî eser ve vakıflardan bahseden defterin bir yerinde şifahane arsasının Sakahane Mahallesi’nde, başka bir yerinde de arsanın Tursunoğlu Camii minaresinin kuzeyinde olduğu ifade edilmektedir. Bu duruma göre her hâlükârda şifahane arsası, Tursunoğlu (Tahir Paşa) Camii ile Sakahane Mahallesi arasında bir yerde bulunmaktadır. Demek ki, Şifahane arsası Osmanlı’nın son dönemlerinde mevcuttur ve yeri bilinmektedir. Bu kayıt Küçükdağ’ın iddiasını da teyit etmektedir. Konyalı’nın dediği gibi Şifahane sur dışında değildir.

Mahallenin diğer bir adı da Yıkık Mahalle’dir. Eski mahalle sakinlerinin anlattığına göre burası Selçuklu Döneminden kalma eski yıkıntıların bulunduğu bir bölgedir. Osmanlı’nın son ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında bölgede pek çok yıkık tarihî eser kalıntısı bulunmaktadır. Mesela Şazbey Darülhuffazı ve Hamamı bu bölgededir. Hâlen bölgede yapılan kazılarda tarihî eser kalıntılarına rastlanmaktadır.

Mahalle, Yavuz Selim döneminde, 924/1518 yılı tahririnde yer alan 79 mahalleden biridir. Kanuni döneminde tarihsiz bir il yazıcı defterinde de mahalle 13 hane, 18 mükelleftir. III. Murat dönemi 992/1584 yılı sayımında da mahallenin mükellef sayısı 35’tir. Bölge, Selçuklu Döneminde mamur bir bölgedir.

1847-1848 yılları 148 numaralı Temettüat Defteri’nde mahalle, dört grupta 14 mükellef olarak vergilendirilmiştir.

Zaman içerisinde büyük değişikliğe uğrayan mahalleye önce Adalet Sarayı inşa edilmiş, buranın kuzeyinde yer alan yazlık sinema (Emek) ve evler adliye binası genişletilirken istimlâk edilmiştir.

Yeğenler, Elliikiler, Çortular, Harmandalılar, Canbazlar, Hâkim Safacılar ve Taburlar mahallenin eski sakinlerinden bazılarıdır. Eski bir mahalle sakininin anlattığına göre mahallede oturanların hemen hemen tamamının Yaka’da bahçeleri vardır.

Mahallede yer alan ve Sakahane Mescidi olarak anılan mescidin adı sonradan Şifahane Mescidi olarak değiştirilmiştir.

Günümüzdeki Kültürpark, Sakahane Mahallesi ile çevresindeki küçük mahallelerin alanı üzerine inşa edilmiştir.

Sakahane Mahallesi Haritası

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • Konyalı, Konya Tarihi, 1964, 249, 252, 260; Küçükdağ, 2008; Sarıköse, 2011, 184-185, Es, MKA, II/354.