Fakih Dede (günümüzde Akçeşme) Mahallesi, Yunusoğlu Sokağı’nda, Fakih Dede Türbesi’nin doğusunda yer alan medrese Saraçoğlu Medresesi olarak da anılmakta idi. Medresenin yanında, mahalle halkı tarafından yaptırılmış bir de mescit bulunmaktadır.
Saraçzade Abdülkerim Efendi tarafından 1703 yılında hadis ilmi okutulmak üzere yaptırılan medresenin mimarisinin, Konya’daki diğer Osmanlı medreseleri tipinde olduğu tahmin edilmektedir. Medrese, on üç oda, bir dershane ile bir su çeşmesinden oluşan müştemilata sahipken, müştemilatı zamanla değişikliğe uğramıştır.
Medresenin, kuruluştan sonra bağışlanan vakıfları ile bir de vakfiyesi bulunmaktadır. Konya merkezdeki Çıkrıkçılar Çarşısı’nda, bir çıkrıkçı dükkânı yanında yüz kuruşluk ve iki bin kuruşluk iki para (nukudi) vakfı vardır. Çıkrıkçı dükkânı ile yüz kuruşluk para vakfı, Şerife, Rabia Hatun’a aittir. Çıkrıkçı dükkânının kirası ile vakıf paranın çalıştırılmasından elde edilen gelir, medrese müderrisine ait olacaktır.
İki bin kuruşluk para vakfı ise, Konyaʼda misafireten kalan Sait Efendi kızı Hace Hatice Hanım’ındır. Hatice Hanım, önce, Saraçzade Medresesi içine, hayrına bir çeşme inşa ettirip, çeşme için su yolları açtırmış; bunların yaşatılması için de para vakfını kurmuştur.
Saraçzade Medresesi, talebelerini burs vererek gözeten bir kurumdur. 1720’de, okuyan bir talebeye, günlük iki akçe burs verilmiştir. Medresede, 1848 yılında 8’i talebe, 10’u çömez olmak üzere toplam 18 öğrenci barınmıştır. O yıllar müderrisi, Saraçzade Şeyh Ahmet Efendi’dir (ö. 1869). Ahmet Efendi’nin, hem müderris hem Nakşibendi tarikatının Halidiye kolu ileri gelenlerinden olması, medresenin ekolü hakkında, bir fikir vermektedir. Medresede daha sonra, Şeyh Ahmet Efendizade Derviş Mehmet Efendi (ö. 1901), Mustafa Efendi, Ahmet Efendi, Yörük Hacı Şükrü Efendi (ö. 1924) müderris olarak görev yapmıştır.
Saraçzade’de, 1882 yılında, 8 talebeye Kâfiye ve İsagoci dersleri okutulmuştur. 1883’te ders adı ve talebe sayısı aynı kalarak, eğitim devam ettirilmiştir. 1901 ve 1903’te medresede, 28 talebe vardır. 1914’te talebe miktarı 30’dur. İ. Aczi Kendi’nin tanıklığına göre, Saraçoğlu Medresesi 1920 yılında faaldir. Diğer medreselerde olduğu gibi, bu medrese de 1924 yılında lağvedilmiş ve 1926 yılında, Kabasakalzade Efendi’ye 2.800 liraya satılmıştır. 1960’larda yeri, mülk evdir.
