Cami, Selçuklu ilçesi, Sille-Ak Mahalle’dedir. Sille’nin en büyük camiidir. Eğimli arazide yer alması sebebiyle güney ve doğu yönlerde fevkani bir yapı olarak algılanmasına karşın kuzey ve batıda tek katlı, hemzemin yapı olarak görünmektedir. Eğim sebebiyle camiye güney ve doğu yönlerde kısmi olarak yapılan bodrum, depo olarak kullanılmaktadır.
Doğu yöndeki yazlık mescidin altında yer alan depo giriş kapısı üzerindeki üç satırlık kitabeye göre cami 1280 (1863) yılında Bektaşoğlu Mehmet ve oğlu Ahmet ustalar tarafından yapılmıştır. Bektaşoğlu Mehmet, aynı zamanda Mezar Yakası Camii’nin de ustasıdır (Özönder 1998, 77-78).
Cami düzgün bir geometriye sahip değildir. Arsanın imkânlarına göre yapılmıştır. Caminin doğusunda, önü, yedi ahşap sütunun taşıdığı kemerli, kuzey ve güneyi birer duvarla kapatılmış giriş revakı bölümü yer alır. Bu revak bölümüne kuzeydeki iki kanatlı ahşap kapıdan hemzemin olarak girilirken, doğu yönden sekiz basamaklı yuvarlak merdivenlerden çıkılarak ulaşılır. Bu giriş revakının güneyi bir seki ile yükseltilerek yazlık mescit şeklinde düzenlenmiştir.
Yazlık mescit güneye iki dikdörtgen pencereyle açılmakta, pencerelerin arasında ahşap mihrap yer almaktadır. Revak bölümü cami harimi ile dört büyük dikdörtgen pencere ve büyük iki kanatlı ahşap kapı ile irtibatlandırılmıştır.
Cami mihrap duvarına dik dört sahınlı olarak planlanmış, mihrap doğrudan ikinci sahına yerleştirilmiştir. Sahınlar birbirinden dörder ahşap sütunun taşıdığı üç destek sırasıyla ayrılmıştır. Batı sahın, kıble yönünde bir miktar küçülmekte olup bu noktaya minber yerleştirilmiştir. Giriş bölümü camini diğer bölümlerinden 10 cm’lik bir seki ve bir camekân ile ayrılmış olup, bu bölümün kuzeyindeki ahşap merdivenle mahfil katına çıkılmaktadır. Mahfil katı kuzey duvarı boyunca ve bir aks genişliğindedir. Mahfilin önüne mihrap aksında bir müezzinlik eklenmiş, diğer bölümlerin önü ahşap kafes ile kapatılmıştır. Mahfil katının altı cami iç döşemesinden 20 cm yükseltilmiş önüne bir ahşap küpeşte yapılmıştır. Bu bölümdeki bir kapıdan geçilerek sonradan yapılan minareye ulaşılır. Burada ayrıca bir dolap ve batı köşede camekânla bölünmüş imam odası bulunmaktadır.
Cami batı yönünde üç tepe penceresi, güney yönde altta beş büyük dikdörtgen pencere, üstte beş küçük dikdörtgen pencereyle aydınlatılmıştır. Doğu yönde altta, yazlık bölüme açılan büyük pencereler dışında tepe penceresi bulunmamaktadır. Kuzey cephede ise pencere yoktur. Tavan sık ahşap kirişleme üzerine pardılı düz damdır. Kiremit örtülü çatı sonradan yapılmıştır. Mahfil katındaki kapıdan geçilerek ulaşılan merdivenle çatıya çıkılır. Cami elemanları tavan dışında boyanmasına rağmen özgün biçimlerini korumaktadırlar. Camide iki vaaz kürsüsü bulunmakta, birincisi mihrabın doğusunda, ikincisi ise doğu duvarı üzerindedir. Mihrabın doğusundaki vaaz kürsüsü ahşap elemanlarla yapılmışken, doğu duvarındaki vaaz kürsüsü Sille camilerinde görülen mail kesim tekniğinde işlenmiş ahşaptır. Genelde kıvrık dal ve yaprak motifleri işlenmiştir.
Yarım daire planlı niş şeklindeki mihrabın üzeri yarım kubbe biçiminde kapatılmıştır. Düşey elemanlardan yarım kubbeye geçişte profillendirilmiş bir ahşap bant kullanılmış, kubbeyi oluşturan ahşap elemanların ek yerlerinde geometrik biçimli ahşaplar kullanılmıştır. Mihrap nişinin önü yine geometrik düzende, mail kesim tekniğinde, ahşap oymalarla kaplanmıştır. Köşelerde mail kesim tekniğinde kıvrım dal, yaprak, hilal ve yıldız motifleri işlenmiştir. Mihrap nişi içten dışa sırası ile: üzeri geometrik kabartmalı bordür; mail kesim tekniğinde çiçek, kıvrım dal ve “S”lerden oluşan bordür; dışbükey-içbükey profilli bordür; yine mail kesim tekniğinde çiçek kıvrım dal ve “S”lerden oluşan ikinci bordür; içbükey, dışbükey ve üzeri geometrik kabartmalı bordür; yine mail kesim tekniğinde farklı geometride bir bordür ve en dışta dışbükey bordürle ters “U” çerçeveye sahiptir. Mihrabın üzerine kavisli bir tepelik oturtulmuştur. Tepeliğin iç kısmı mail kesim tekniğinde çiçek, kıvrım dal ve yaprak motifleriyle süslenmişken, iki yanda birer topuz ve tepede rozet üstünde hilal ve yıldız bulunmaktadır. Yalnız tepedeki hilal ve yıldızın büyük bölümü kırılmıştır.
Minber, Sille camilerinde bulunan minberlerin en görkemlisidir. Doğu ve batı yüzeyler farklı düzende ama yine ahşaptan mail kesim tekniğinde işlenmiştir. Doğu yüzey batı yüzeye göre daha yoğun bezemelidir. Bu farklı düzen minber korkuluklarında da tekrarlanmıştır.
Caminin kitabesi şudur:
“İlâhî lutf-ı fazlından kerem bâbın küşâd eyle
Bu câmi’in üstâdını dü cihânda ber-murâd eyle
Bektaşoğlu Mehmed Usta ve oğlu Ahmed Usta sene 1280”
Sille Ak Cami
