SILAY, TEVFİK FİKRET

(1890-1959) Konya milletvekili, bakan.

Konya’nın Sille Mahallesi’nde doğdu. Babası Ali Bey, annesi Mümine Adviye Hanım’dır. İlköğrenimini Konya’da yaptıktan sonra 1907 yılında Konya Mülkiye İdadisini bitirdi. İstanbul Darülfünunu Hukuk Mektebine kaydoldu. 1917’de diploma aldı. Öğrencilik yıllarında, 1909’da Konya İstinaf Mahkemesi Mukayyitliği görevine başladı. 1911’de terfian Karaman Bidayet Mahkemesi zabıt katipliğine atandı. 1913 yılında istifa ederek ayrıldı.

I. Dünya Savaşı’nın hemen başında, 15 Ağustos 1914 tarihinde, talimgâha geldi. Dokuz aylık bir eğitimden sonra 23 Nisan 1915 tarihinde eğitimini tamamlayarak ayrıldı. Daha sonra zabit vekilliğine ve 29 Temmuz 1916 tarihinde mülazımlığa terfi etti. Çanakkale savaşlarında bilfiil savaştı. I. Dünya Savaşı’nda Balkanlarda ve Galiçya Cephesi’nde bulundu. Bu arada Mustafa Kemal Paşa ile tanıştı. Mütareke imzalanınca Konya’ya dönen Tevfik Fikret Bey, 31 Ağustos 1920’de Akşehir Mahkeme Reisliğine atandı. Akşehir’de Hacı Bekir Efendi (Sümer) ile Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin şubesini açarak faal olarak çalıştı. Akşehir Mahkemesi reisi iken askere çağrılan Tevfik Fikret Sılay, 11 Ağustos 1921 tarihinde tekrar orduya katıldı. Mustafa Kemal Paşa’nın yaveri olarak görev yaptı ve Batı Cephesi’nde yapılan bütün savaşlara iştirak etti. 9 Eylül 1922’de İzmir’in düşmandan kurtulduğu gün, şehre Mustafa Kemal Paşa ile birlikte girdi. I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele’de silahlı olarak bizzat cephelerde yer alan Tevfik Fikret Sılay, hizmetinden dolayı İstiklal Madalyası ile taltif edildi.

TBMM’nin II. Dönem seçimlerine katıldı. 12 Temmuz 1923’te yapılan seçimde CHP’den Konya milletvekili seçildi. Kavanin-i Maliye, Layiha, Adliye, Dilekçe, Tetkiki Hesabat ve Memurin Muhakemat komisyonlarında çalıştı. Kavanin-i Maliye, İkinci Şube ve Tetkik-i Hesabat komisyonları kâtipliklerine seçildi. Edirne ve Adana’nın kurtuluş törenlerine katılan heyetlerde yer aldı. Hidemat-ı Vataniye’den maaş bağlanması, Avukatlık Kanunu’nda ve orman ürünleri konularında kanun teklifleri, TBMM Genel Kurulu’nda on iki değişik konuda, 21 konuşması vardır.

Konya’dan III, IV, V, VI, VII ve VIII. dönemlerde de milletvekili seçilen Tevfik Fikret Sılay, 05.01.1939’da Adalet Bakanlığına getirildi. 02.06.1942’de emekliye ayrıldı.

1945 yılında tekrar TBMM Başkan Vekilliği görevine seçildi. 1947 yılında CHP Genel Sekreterliğine getirildi. Sağlık sorunları sebebiyle 1950 yılında siyasi hayattan çekildi.

Naciye Hanım’la evliliğinden Ali Namık, Bilgihan, İlhami, Ülker ve Sevim adlarında beş çocuk babası olan Tevfik Fikret Sılay, 20 Nisan 1959’da Ankara’da öldü. Asri Mezarlık’ta metfundur.

Tevfik Fikret Sılay

HASAN YAŞAR

BİBLİYOGRAFYA

  • Türk Parlamento Tarihi, III/551-552; TBMM Albümü, 2010, I/486; Atalay, 1997, II/33-39.