HASAN KUTSİ EFENDİ (ÖDEMİŞLİ)

Nakşî-Halidî tarikatı şeyhi. (ö. 1838)

Konya ve Karaman’da irşat faaliyetlerinde bulunan Hasan Kutsi’nin hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Mevlâna Halit Bağdadi’nin halifelerindendir. Halvetini Kudüs’te yapmasından dolayı kendisine “Kudsî” lakabı verilmiştir. Şeyh Muhammed Kutsi (Memiş Efendi*)’nin hocalarındandır. Mevlâna Halit Bağdadi tarafından Konya ve civarına görevlendirilen Ödemişli Hasan Kutsi, kendisine intisap eden Memiş Efendi’ye Konya’da beş aylık bir eğitimden sonra tasavvufi hilafet izni vererek onu halkı irşat için Bozkır’da görevlendirdi.

Bir müddet Konya’da kalan Ödemişli Hasan Kutsi Efendi, Karaman’a giderek Ketenci Baba adında bir Nakşibendî şeyhinin kurduğu Ketenci Baba Tekkesi’nde irşat faaliyetlerine başladı.

Emine Hanım’la evli olan Hasan Kutsi Efendi’nin Ayşe ve Ubeydullah adında iki çocuğu oldu. Ödemişli Hasan Kutsi Efendi’nin vefatından sonra Memiş Efendi ile evlenen Emine Hanım’ın bu evliliğinden olan oğluna da Hasan Kutsi adı verilmiştir. 1298/1880 yılında Konya’da vefat eden Emine Hanım’ın kabri Hacı Fettah Mezarlığı’ndadır.

Ödemişli Hasan Kutsi Efendi’nin soyu, Memiş Efendi’nin oğlu Muhammed Bahaeddin Efendi* ile evlenen kızı Ayşe Hanım vasıtasıyla devam etmiştir. Şeyhzade lakabıyla anılan Zeynelabidin, Muhammed Rıfat ve Ahmet Ziya Efendiler, Ödemişli Hasan Kutsi Efendi’nin kızından torunudurlar. Ayşe Hanım’ın kabri de Hacı Fettah Mezarlığı’nda Muhammed Bahaeddin Efendi’nin türbesi içindedir. 1878’de Konya’da vefat eden Hasan Kutsi Efendi’nin oğlu Ubeydullah Efendi’nin kabri de aynı mezarlıkta Muhammed Bahaeddin Efendi’nin türbesinin kuzeydoğusundadır.

1254/1838 yılında Karaman’da vefat eden Hasan Kutsi Efendi’nin kabri Seki Çeşme Mahallesi’nde bulunan Kethane Camii içindedir. Bu cami Ödemişli Hasan Kutsi Efendi’nin yerine geçen, Ebu Sait Muhammed Hadimî’nin torunu Karaman müftüsü Abdullah Hasip Efendi tarafından 1255/1839 yılında yeniden inşa edilmiş; Hasip Efendi’nin 1878 yılındaki vefatından sonra tekkeye Memiş Efendi’nin oğlu Halit Efendi, ondan sonrada oğlu Mehmet Kutsi Efendi (Çakılcı) geçmiştir.

Hasan Kutsi Efendi'nin kabri

AHMET ÇELİK

BİBLİYOGRAFYA

  • Bilgili-Çelik, 2011, 101-105; Konyalı, Karaman Tarihi, 1967, 323-330; Kırboğa, ts., 183, 189.