Karatay ilçesi sınırlarında Konya dış surlarının hemen doğusunda yer alan tarihî mahallelerden biridir. Doğusunda Durakfakih Mahallesi, kuzeyinde Köprübaşı Caddesi bunun ardında Sırçalımescit Mahallesi, batısında İstanbul Caddesi, güneyinde Babıaksaray Mahallesi ile çevrilidir.
Mahalle, Yavuz Sultan Selim zamanında tespit edilen mahalleler arasında adı Habib Hoca olarak geçtiği gibi, Kanuni dönemi mahalleleri arasında yine aynı isimle on sekiz nefer ve on dört hane olarak tespit edilmiştir. III. Murat dönemi, 992/1584 yılı tahrir defterinde ise mükellef sayısı on beştir. 1847-48 yılı temettüat defterinde de mahallede sekiz grupta toplam 57 mükellef vergilendirilmiş; bu mükelleflerin ödediği en yüksek vergi 131, en düşük vergi 11 kuruş olarak tespit edilmiştir. Mahallede toplam 3.184 kuruş 2 para vergi ödenmiştir. Bundan mahallenin büyük mahallelerden birisi olduğu, ekonomik durumunun da bir hayli iyi olduğu anlaşılmaktadır. Hacı Ustazade Ahmet Efendi, Sürmelizade Ahmet Efendi, Derviş Hocazade Ahmet ve Süleyman Efendi, Molla Halizade Ali, Molla Süleyman, Hacı Çopurun Mehmet bu dönem mahalle sakinlerinden bazılarıdır. Mahallenin, şeriye sicillerinde de çeşitli sebeplerle, adı sıkça geçmektedir.
Mahalleye adını veren Hoca Habib’in kim olduğuna dair bir bilgi mevcut değildir.
Kadılar Sokağı, mahallenin hatta Konya’nın en meşhur sokaklarından birisidir. Bu sokak, bir zamanlar Konya’nın en meşhur ailelerinin oturduğu bir sokaktır. Birçok kadı’nın evinin bulunduğu bu mahallede Milci Hoca adıyla anılan Hattat Ahmet Şükrü Efendi, Müderris ve Hattat Başaralızade Feyzi Efendi, kardeşi Hattat Mehmet Rasim Efendi, Kadı Ahmet Efendi, oğlu Hattat Mehmet Efendi mahallede yetişen değerlerden bazılarıdır. Karpuzoğulları da son dönem mahalle sakinlerindendir. Döneminin en meşhur İslâm miras hukuku (feraiz) bilginlerinden Tapucu Ahmet Efendi’nin evi de bu mahallede idi. Ahmet Efendi, bir kurban bayramında aşırı yağan yağmur sonrasında çöken evinde eşi ile birlikte hayatını kaybetmiştir. Fazla mimari özelliği olmayan Tahtalı Camii de Kadılar Sokağı ile Mahmut Şevket Paşa Sokağı’nın kesiştiği köşededir.
Mahallenin kuzey doğusunda, Çukur Mektebin batısında çeşmenin hemen arkasındaki boşluk, meşhur Büyük Aksekili Mehmet Emin Efendi’nin ev yeridir.
Mahallenin ortasından geçen Kadılar Sokağı ile mahallenin kuzeyinde yer alan Köprübaşı Caddesi üzerindeki bölüm tamamen iş yerleri ile dolduğundan mahallede tarihî doku büyük çapta tahribata uğramıştır. Son dönemlerde inşa edilen katlı otopark da Köprübaşı Caddesi üzerindedir.
Mahallenin nüfusu 2007 yılında 792’dir. Son mahalle düzenlemelerinde Hocahabip Mahallesi, çevresindeki mahallelerle birlikte Aziziye Mahallesi’ne dâhil edilmiştir.
Hocahabib Mahallesi haritası
