Bu kale yapıları, Ilgın’ın 14 km kuzeydoğusunda, Karaköy’ün 2 km güneybatısında ve Kaleköy’ün 3 km güneyinde yer almaktadır.
Karaköy Aşağı Kale
Bu kale yapılarından olan ve tabandan yaklaşık 200 m yükseklikte bir yamaç üzerinde bulunanı “Aşağı Kale” olarak isimlendirilmiştir. Bu kalenin hemen altından Ilgın Kanalı ve Konya-İstanbul tren yolu geçmektedir. Kale, Ilgın’a geçişteki Karaköy ve Kaleköy arasında kalan vadiyi kontrol etmektedir. Bu kale yapılarının kuzey yönünde Hitit İmparatorluk Dönemine ait olan ve Hitit kralı IV. Tuthaliya tarafından yaptırılan Yalburt Su Anıtı yer almaktadır.
Hemen hemen ayakta olan bu kalenin güney duvarında üç, doğu duvarında da bir olmak üzere kare formlu dört kule vardır. Kalenin kuzeydoğu köşesinde, kuzeye doğru, 46,90 m uzunlukta ve 5,80 m eninde beş ayrı bölmeden oluşan başka bir sur kalıntısı uzanmaktadır.
Menderes şeklinde dirsek yaparak uzayan ve yandan atış yapma imkânı veren doğu sur duvar taşları sağlam olmasına rağmen, kale sur duvar taşlarının bazıları kalenin iç kısımlarına dağılmıştır. İsodomik bir örgü sistemi ile ince uzun rektogonal bloklarla ve taş yüzeyleri bosajlı olarak inşa edilmiş bu kale sur duvarlarını oluşturan taşlar, 0,90x1,70 m ile 0,90x2,80 m ölçülerinde değişen ebatlardadır. Bu kalenin doğu duvarının kuzeydoğu köşesinde sur duvarının en üst kısmında 0,90x0,90x0,50 m ölçüsünde bir mazgal pencere yer almaktadır.
Yukarı Kale
Karaköy Aşağı Kale’nin yaklaşık 300 m yukarısında bulunan bu kale, Ilgın Ovası’na hâkim bir tepe üzerinde konumlandırılmıştır.
Bugün tamamen yok olan bu kale yaklaşık 160 m çapındadır ve duvar kalınlığı 2,70 m’dir. Tespit edilebildiği kadarıyla kale, genellikle 5,00 m çapında yarım daire formlu yirmi altı kuleye sahiptir. Kalenin güneyindeki kule aralıkları 10 m iken, doğu bölümündeki kulelerin aralıkları ise 5,5 m’dir. Temel izlerinden anlaşıldığı kadarıyla kaleye giriş güney kısımdan olmakla birlikte, bir giriş de muhtemelen kalenin kuzey kısmındaki kayalık bölümden olmalıdır.
Bu kale yapılarından Karaköy Yukarı Kale gösterdiği özellikler açısından Demir Çağına, Aşağı Kale ise taş yontusu ve duvar örgü tekniği açısından Helenistik Döneme tarihlendirilebilir.
