Beyşehir Gölü’ne özgü olan bu balık, sazangillerden bir türdür. Vücutları yuvarlağımsı ve uzuncadır. Ağız ventraldedir. Dudakları kalındır. Bir çift bıyığı bulunur. Boyları 25-40 cm kadardır. Ağızları kavislidir. Burun kısımları belirgin, dudakları iyi gelişmiştir. Yutakta bulunan farenks dişleri bir sıralı olup 7-6 veya 7-7 şeklindedir. Sırt yüzgeci karın yüzgeçlerinin hizasında bulunur. Vücudu örten pullar ince, parlak ve kolay dökülebilir cinstendir. Renkleri, sırtta yeşilimsi-kahverengidir ve ışıkta mavimsi yansımalar gösterir. Yan taraflarla karın kısmı portakal sarısı rengindedir. Yanal çizgileri düzdür ve 64-68 kadar pul taşır. Kuyruk yüzgeci çatallı ve üst kısmı siyahtır. Pektoral, ventral, dorsal ve anal yüzgeçler portakal sarısı rengindedir.
Kababurun balığı, göl ve nehirlerin giriş-çıkışlarının dibe yakın kısımlarında, çakıllı bölgelerde yaşamaktadır. Oksijenli suları tercih eder, fakat sıcak suya da dayanıklıdır. Mart-mayıs ayları arasında çoğalmaktadır. Dişi kababurunlar, darı büyüklüğündeki 10.000’e yakın yumurtalarını çakılların ve taşların arasına bırakırlar. Yumurtalar, bunların üzerine bırakılan aynı türün spermaları tarafından döllenir ve 15 gün sonra açılırlar. Kababurun balıklarının yavruları bitki, solucan ve kabuklularla, erginleri ise taşlara yapışık yosunlarla, bitki kökleriyle ve dip hayvanları ile beslenirler. Çamur içinde buldukları çeşitli kurt ve balık yumurtalarını da yerler. Üç-dört yılda erginleşirler. Dokuz yıl kadar yaşayan bu balıkların eti lezzetsiz ve çok kılçıklıdır. Onun için fazla tercih edilmezler.
Dünyada sadece Beyşehir Gölü’nde yaşayan bu endemik balık türü, balıkçılar tarafından azda olsa avlanılmaktadır.
Chondrostoma beysehirense
