AK TOPRAK

Cila toprağı.

Bahar temizliklerinde, bayramlarda, düğünlerde, yağmurlardan sonra kerpiç yapı Konya evlerinin çamur sıvalı duvarları Ak toprak ile badanalanırdı. Şehrin kenar bölgelerinde, köylerin belirli mevkilerinde halkın keşfettiği “ak toprak” ocakları bulunurdu. Bu bir çeşit çok beyaz toprak, doğal tebeşir, içindeki taş ve çakılından arındırılıp suyla ıslatılır; üzerine ince elekle elenmiş beyaz saman ilave edildikten sonra iyice karıştırılarak bulamaç haline getirilen bu badana, mala tabir edilen bez marifetiyle toprak sıvaların gözenekleri doluncaya, saman parçaları görülmez oluncaya kadar üç beş kez duvarlar badanalanırdı.

Konya’da ak toprak ile duvar badanalamaya “ev cılâleme”, ev temizlemeye de “ev çırpmak” denir. Her yıl, özellikle kıştan çıkınca, Konyalı kadınlar yaptıkları bahar temizliğinde “ak toprak” ile evlerini cilalayıp çırparlardı. Kireç sıva yaygınlaşmadan önce, evlerin samanlı çamur sıva ile sıvandığı dönemlerde, temizliğin yaygın olarak yapıldığı mevsimlerde, eşekli ak toprak satıcıları Konya’yı sokak sokak dolaşırlardı. Eşeklerinin sırtlarındaki denkleri ak toprak dolu bu satıcılar arazisinde ak toprak bulunmayan köylere dahi satışa çıkarlardı.

SEYİT KÜÇÜKBEZİRCİ

BİBLİYOGRAFYA