KÖKBOYASI BİTKİSİ

Kök sapları boyacılıkta kullanılan, çok yıllık bir bitki.

Kökboyası bitkileri, Hodangiller ailesinden çok yıllık otsu bitkilerdir. Kökboyası bitkisinin Konya ili sınırları dâhilinde iki endemik türü tespit edilmiştir.

Alkanna Pseudotinctoria (Kara Kök)

Bitkinin gövdesi toprak üzerinde yükselen 5-25 cm arasında değişen bir boya sahiptir. Üzeri tüylerle örtülüdür. Taban yaprakları neredeyse bitkinin boyu kadar uzunluğa sahiptir. Mavi renkteki çiçekleri tüp şeklindedir. Genelde nisan-temmuz ayları arasında çiçek açar.

Bitki kuru tepelerde, step alanlarda, nadaslı tarlalarda, lav püskürtülü molozlu yerlerde 870-2.000 m arasında yetişebilir. İlk defa 1911 yılında yabancı bir bilim adamı (Siehe) tarafından Konya’dan toplanmış ve bu bitki yine yabancı bilim adamları tarafından 1970 yılında Bauhinia dergisinde yayımlanarak bilim dünyasına tanıtılmıştır.

Irano-Turanian Floristik Bölgesi için endemik bir tür olan bitki LR (cd) [az tehdit altında] kategorisinde değerlendirilmiştir.

Alkanna Verecunda

Gövdesi 20-30 cm uzunluğundadır. Vücudu ve yaprakları tüylüdür. Mavi renkli çiçekleri vardır. Tüp şekillidir. Mayıs-haziran aylarında çiçeklenir. Genelde bu grup bitkilerinin birçoğunun toprak altı kısımları kırmızı renk boyar madde ihtiva ettiğinden tabii boyamacılıkta kullanılmaktadır.

Bitki ilk defa Konya-HadimTaşkent civarından 1550 m yüksekliklerde kireçtaşı kayalıklarından 1948 yılında Huber-Morath adlı yabancı bir araştırıcı tarafından toplanmış ve aynı kişi 1970 yılında bu bitkiyi Bauhinia dergisinde yayımlayarak bilim dünyasına yeni bir tür olarak tanıtmıştır. Endemik olan bitki, VU (zarar görebilir) kategorisinde değerlendirilmiştir.

Kökboyası bitkisi

HÜSEYİN DURAL

BİBLİYOGRAFYA

  • Davis, 1978; Ekim vd., 2000.