Karatay’a bağlı Zincirlikuyu (günümüzde Nakipoğlu) Mahallesi, Durak Fakih Caddesi üzerinde Köprübaşı Polis Merkezi’nin yanında yer alan cami, harime giriş kapısı üzerinde yer alan ve ikişerli kartuşlar hâlinde dört satırlık sülüs hatlı inşa kitabesine göre Mevlâna soyundan Cemaleddin Alişan tarafından H 1242/1826-27 M yılında yaptırıldığı belirtilirse de vakıf temettüat defterlerinde ve bazı vesikalarda yapının, 1807-08 tarihlerinde var olduğu ve Mustafa Ağa tarafından yaptırıldığı kayıtlıdır. İnşa tarihi kesin olarak bilinemeyen bu yapının harap olması üzerine günümüzdeki mevcut yapı inşa edilmiştir.
Dıştan dışa 18,60x13,55 m ebadındaki yapı, subasman seviyesine kadar kaba yonu taşla, taşıyıcı duvarları ise kerpiç malzemeden yığma tekniğinde inşa edilmiştir. Kuzey cephenin ortasında yer alan basık kemerli kapıdan geçilerek girilen enine dikdörtgen planlı harim, her birinde üç ahşap direğin bulunduğu dört sütun sırasıyla beş sahına ayrılmıştır. Sütunlar mihraba dikey yönde atılan kirişlerle birbirine bağlanmıştır. Ortada mihrap eksenindeki sahın diğerlerinden daha yüksek ve geniş olarak yapılarak mihrap-giriş açıklığı ekseni vurgulanmıştır. Yapının üzeri içte silindirik kirişlerin üzerine atılan hasırlardan oluşan geleneksel üst örtü anlayışını sürdürürken, dışarıda Marsilya kiremidi kaplı kırma çatı ile örtülüdür.
Yapı dikdörtgen formlu pencerelerle aydınlatılmıştır. Ancak mahfil katında güney cephede yer alan revzenli dört pencere sivri kemerli olarak yapılmıştır. Kuzey cephede altta dört, üstte beş; güney cephede altta ve üstte dörder; doğu cephede altta iki üstte dört; batı cephede ise altta bir üstte üç pencere bulunmaktadır. Batı cephede, kuzeyde kalan pencere açıklığı ahşap minareye geçiş için kullanılmıştır. Ahşap malzemeden yapılmış tek şerefeli çardak minare, batı cephenin kuzey ucunda yer almaktadır. Özgün hâlinde sade bir ezanlık bulunmakta iken Cumhuriyet Döneminde büyük boyutlu çardak minare şeklinde yenilenmiştir.
Alçı kalıplama tekniğinde yapılan mihrabın nişi üç kuşakla çevrilmiştir. Dışta altın yaldızla boyanmış yazı kuşağı, ortada altıgenler içerisinde yer alan kabaralar, iç kısımda ise meandır motifleri yer almaktadır. Dikdörtgen planlı nişin yüzeyinde ve nişi sınırlandıran köşe sütunceleri üzerinde ve kavsara köşeliklerinde altıgen geçmeler görülmektedir. Kavsara beş kademeli mukarnaslardan oluşmaktadır. Mihrabın genel kurgusu ve motif özelliklerinin Yollarbaşı Camii’nin (XV. yy.) mihrabını hatırlatması sebebiyle, mihrabın Karamanoğlu Döneminde yapılmış olabileceğine dair genel bir düşünce bulunmaktadır.
Sade olan ahşap minber, caminin bütününe nazaran basit bir işçilik göstermektedir. Minberi oluşturan bölümlerin yüzeyinde çeşitli geometrik motifler aplike edilmiştir.
“U” planlı mahfile, girişin doğusunda kalan ahşap merdivenle ulaşılmaktadır. Üst örtüyü taşıyan sütunlara ve beden duvarlarına oturan mahfil katı, ahşap dikmelerle desteklenmiştir.
Köprübaşı Mustafa Ağa Camii
