KUZGUN KAVAK (HACI OSMAN) CAMİİ

Osmanlı Dönemi eseri.

Karatay ilçesi, Kuzgun Kavak Mahallesi’nde, aynı adlı cadde üzerinde Nakiboğlu Camii’nin kuzeybatısında yer alan cami; harim, harimin batısında yer alan müştemilat ve üst kattaki mektep ile minareden oluşmaktadır. Yapının duvarları subasman seviyesine kadar moloz taşla, üzeri de kerpiçle inşa edilmiştir. Caminin batı cephesine sonradan bir ara mekân ile bu mekânın güneyine kuzey-güney doğrultusunda iki katlı olarak inşa edilmiş bir bölüm eklenmiştir. Alt kat depo olarak kullanılırken üst kat geçmişte mahalle mektebi olarak kullanılmıştır.

Batı cephenin kuzey ucunda yer alan iki basamaklı bir merdivenle ulaşılan harim, mihraba dikey olarak uzanan kirişleri destekleyen iki sütunla üç sahına ayrılmıştır. Harimin üst örtüsü, ortada iki ahşap direğin üzerine yerleştirilmiş yastıklara oturan ana kirişin üzerine atılan ara kirişlerle oluşturulan bindirme tavan şeklinde yapılmıştır. Orta sahın, alışılageldiği üzere yan sahınlara göre daha geniş ve yüksektir. Yapının üzeri özgün hâlinde toprak damlı iken, sonradan kırma çatı ile örtülmüştür.

Harimin batı cephesinde üç, kuzey, doğu ve batı cephelerinde ise ikişer adet düşey dikdörtgen biçimli pencereye yer verilmiş, mihrabın üzerinde de bir tepe penceresi bulunmaktadır.

Ters “U” şeklindeki düşey dikdörtgen biçimli mihrap, güney beden duvarının ortasında yer almaktadır. Yarım daire planlı, alçı mihrap nişinin çevresinde gelişen mihrap, kaliteli bir ahşap işçiliğine sahiptir. Nişin iki yanında ve tepelikte delik işi tekniğinde yapılmış “S” ve “C” kıvrımlarından gelişen bitkisel kompozisyonlar ve geçmelere yer verilmiştir.

Harimin güneybatı köşesinde yer alan ahşap minber, yalın bir süsleme anlayışı ile bezenmiştir. Yan aynalık bölümü iç içe yerleştirilmiş üçgenlerden oluşturulurken; korkulukta iç içe geçmiş sekizgen ve karelerden oluşan geometrik kompozisyonlara yer verilmiştir.

Harimin kuzey tarafında harim destek direklerine kadar uzanan ikinci kat mahfili yer almaktadır. Mahfil katının harime bakan yüzeyi düşey istikamette simetrik olarak işlenmiş damla motifleri ile süslenmiştir. Yapının batı cephesinde giriş açıklığının kuzeyinde, ahşap malzemeden yapılmış çardak minare yer almaktadır.

H 1253/1837 M tarihli Vakıf Temettuat Defteri’nde adı geçen mescit, bu tarihte yapılmış; 1904 yılında da batı cephesine mektebi de içine alan ara mekân eklenerek günümüzdeki görünümüne kavuşturulmuştur.

Kuzgun Kavak Camii

MUSTAFA ÇETİNASLAN

BİBLİYOGRAFYA

  • Altun, 2009, 88-91; Konya Envanteri, 2010, 180-181.