AKÇA KONAK

Geç Dönem Osmanlı sivil mimarisi örneği.

Karatay ilçesi Mengüç Caddesi’nde 18 Nu.da yer alır. Mehmet Emin Dağlı’ya ait konak, kuzeyden sokağa cephelendirilmiştir. Yapı, üç katlı, kırma çatılı, iç sofalı planlı bir konaktır. 1900’lerde yapıldığı tahmin edilmektedir.

Konağın zemin ve birinci katı taş, ikinci kat kerpiç malzeme ile inşa edilmiştir. Toprak dam üzerine kırma çatı oturtulmuştur. Evin hayatındaki örtme (mutfak), çaraşhane, havuz gibi mekânları ortadan kaldırılmıştır. Zemin katına sokağa açılan büyük bir kapı ile girilmektedir. Bu katta batıda bir kış odası, izbe, kiler gibi mekânlar vardı. Buradan çift kollu merdivenle birinci katın sofasına çıkılmaktadır. Birinci katın sofasına kuzey ve güney yönde ikişer oda açılır. Güneydoğu odası mutfak haline getirilmiştir. Bu odalarda ağzı açık, yüklük (aynalık) ve bir kapaklı dolap bulunmaktadır. Kuzeybatı köşedeki oda hariciye-selâmlıktır. Bu odaya zemin kattan bir merdivenle çıkıldığı gibi sofadan da girilebilmektedir.

İkinci katın sofası kuzey cephede beşgen bir çıkma yapar, güneyde camekânlı balkona açılmaktadır. Sofanın sediri orijinaldir. Odalarda sedir, ağzı açık, yüklük (aynalık) yer almaktadır. Kuzeybatıdaki odanın yüklüğünden tavana çıkan bir merdiven vardır. Restorasyon sırasında balkon yaklaşık bir metre kadar genişletilmiştir. Sofanın tavan göbeği fırfır (marul) göbek olup ortasında çarkıfelek vardır.

Yapılan restorasyonlarda hayat ve zemin kat mekânları değiştirilmiştir. Cephelerdeki barok kemerli pencereler, sofa çıkmalarıyla Avrupa mimarisinde tipik bir XIX. yüzyıl sonu Konya evidir.

Günümüzde Hollanda-Türk Evi Derneği’nce restore edilen konak, restoran ve kültürel amaçlı olarak kullanılmaktadır.

Akça Konak

HAŞİM KARPUZ

BİBLİYOGRAFYA

  • Berk, 1951.