ABDURRAHMAN NUREDDİN PAŞA

Vali, Sadrazam. (1836-1912)

Kütahyalı Hacı Mirzade ailesindendir. Osmanlı vali ve vezirlerinden Hacı Seyit Ali Paşa’nın oğludur. Kütahya’da doğdu. Özel hocalardan ders alarak yetişti. Babasının valilikte bulunduğu yerlerde kethüdalık ve divan kâtiplikleri yaparak mülki idareye dair bilgiler edindi. Daha sonra değişik yerlerde kaymakamlık, mutasarrıflık ve valiliklerde bulundu. II. Abdülhamit tarafından 12 Cemaziyülâhır 1299 (1 Mayıs 1882)’da sadrazamlığa getirildi. 23 Şaban 1299 (10 Temmuz 1882)’da kendi isteğiyle bu görevden ayrıldı. Kastamonu, Aydın ve Edirne valiliklerinde bulunduktan sonra 1895’te adliye nazırı oldu ve bu görevi II. Meşrutiyet’in ilanına kadar sürdü. 1908’de emekliye ayrıldı. 1912’de İstanbul’da vefat etti ve Fatih Türbesi Haziresi’ne defnedildi. Dört oğlu bulunmaktadır. İkinci oğlu Damat Arif Hikmet Paşa, II. Meşrutiyet Devrinde adliye nazırlığı yapmıştır.

Arapçayı mükemmel yazıp okuyacak, Farsça ile Fransızcayı da anlayacak kadar bilen Abdurrahman Nureddin Paşa, dindar ve dürüst bir devlet adamı idi. Getirildiği hizmetleri yürütürken hiçbir zaman doğruluktan ayrılmamış, olanca gücüyle verilen görevi yerine getirmeye çalışmıştır. Adliye işlerinde tecrübesi olmadığı halde adliye nezaretini en zor dönemde iyi bir şekilde idare etmiş, haklı bulmadığı hususlarda II. Abdülhamit’in, iradesini geri çevirmiştir.

Abdurrahman Nureddin Paşa ile Konyalıların, Söylemez olarak bildiği Şeyh Fazıl Hüseyin Efendi arasında yakın ilişki vardı. Şeyh Fazıl Hüseyin Efendi, Abdurrahman Nureddin Paşa’nın önce Konya valisi, sonra sadrazam ve adliye nazırı olacağını müjdelemiştir. Paşa, bir süre sonra Konya yerine Ankara’ya vali olarak atanması ve arkasından diğer söylediklerinin gerçekleşmesi üzerine onun ehli keramet bir şeyh olduğuna inanmış, Konya Muhacir Pazarı yakınındaki Söylemez Zaviyesi ve Türbesi’nin yakınına onun için Konyalıların Söylemez Konağı adını verdiği bir köşk inşa ettirip (1902) Söylemez’in ikametine tahsis etmiştir.

Abdurrahman Nureddin Paşa

YUSUF KÜÇÜKDAĞ

BİBLİYOGRAFYA

  • İnal, Türk Şairleri, 1982, 1320-1346; Danişmend, Kronoloji, II, 1971, 93; IV, 1972, 322-323, 334; Küçükdağ, 2004, 300, 312-314, 315-316, 331-333.