Adı, Mustafa Nizameddin’dir. Mevlâna Dergâhı’nda elli yılı aşkın bir süre, aşçıbaşılık görevini başarıyla yürüten Mehmet Nesip Dede’nin (ö. 1869) soyundan olan Nizameddin Efendi, Sertabbah Salahaddin Çelebi’nin (ö. 1909) oğludur.
Hayatı hakkında geniş malumat bulunmayan Nizameddin Çelebi, Mevlâna soyuna mensup biri olarak küçük yaşta Dergâh’ta Mevlevi terbiyesiyle yetişip, babasının vefatı üzerine yirmi üç yaşında iken Abdülhalim Çelebi tarafından sertabbah (aşçıbaşı) olarak tayin edildi (1909).
2 Eylül 1925 tarihli kararname ve 30 Kasım 1925 tarihli kanun gereğince tarikatların kapandığı sıralarda Dergâh’ta sertabbah olarak bulunuyor; mukabelelere de ayinhan-ı sani ve kudumi olarak çıkıyordu. Tekkeler kapandığında vazifesi başında olduğuna göre on yedi yıl aşçıbaşılık yapmıştır. Veled Çelebi’nin 1912 tarihli listesinde Nizameddin Çelebi, Meram Zaviyesi şeyhi olarak yer almaktadır. Onun, Birinci Dünya Savaşı’nda Suriye cephesine giden Gönüllü Mevlevi Taburu’nda bulunduğu ve o tarihlerde aşçıbaşı olduğu bilinmektedir.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’ndeki 28.10.1925 tarihli bir belgede “kapatılan Mevlâna Dergâhı aşçıbaşısı Nizameddin Efendi’ye uygun bir vazife olmadığı”na dair bir kayıt bulunmaktadır. Onun, bu tarihten sonra ne iş yaptığı, geçimini nasıl sağladığı bilinmemektedir. Aile, Soyadı Kanunu sonrası “Kutluğ” soyadını almıştır.
Nizameddin Efendi’nin, Selçuk Üniversitesi Kütüphanesi Uzluk Arşivi’nde Mevlevî Matbah-ı Şerîf Terbiyesi adlı küçük bir risalesi vardır. Matbah-ı şerifteki on sekiz çeşit hizmeti ve çile adabını, özet olarak ihtiva eden bu risalenin içinde Mevlevilikte geçirdiği elli yıllık tecrübeden söz ettiğine göre risaleyi 1950’lerde yazmış olmalıdır.
Mevlâna Dergâhı Postnişini Abdülvahit Çelebi’nin (ö. 1325/1907) kızlarından Şehrüban (Şehrbânû) Hanım’la evlenen Nizameddin Efendi, Salahaddin ve Celile adlarında iki çocuk babası idi. Aile, Mevlâna Dergâhı’nın doğusunda, iç ihata duvarının bitişiğindeki Ahmet Eflaki’nin mezar taşının bulunduğu mahalde, Topbaş Hoca’nın evi diye bilinen yerde ikamet ediyordu.
Milliyet Gazetesi Arşivi’ne göre, Nizameddin Çelebi (Kutluğ), 10.11.1957 tarihinde Adapazarı’nda vefat etmiştir.
Mevlana Dergahı kapısında Nizameddin Çelebi (sol başta. Diğerleri: Postnişin Veled Çelebi ve Yenikapı şeyhi Abdülbaki Dede)
