NİZAMEDDİN HURŞİT

IV. Rükneddin Kılıçarslan dönemi veziri. (ö. 1257)

Pervane Muinüddin Süleyman’ın selefi olarak IV. Rükneddin Kılıçarslan döneminde vezirlik görevini üstlenmiş olan Nizameddin Hurşit hakkında bilinenler oldukça sınırlıdır. Kaynaklarda, Moğol komutanlarından Baycu Noyan’ın 1256 yılında kalabalık bir ordu ile Anadolu’ya geldiğinde, Baycu’nun niyetini anlamak üzere Nizameddin Hurşit’in elçi olarak gönderildiğinden bahsedilmekte; IV. Rükneddin Kılıçarslan’ı tahta geçirip onun adına devlet işlerini yürüten grup içerisinde ismi zikredilmektedir.

Nizameddin Hurşit ile Pervane Muineddin, Kılıçarslan’ı yanlarına alarak 8 Zilkade 654/28 Kasım 1256 tarihinde Aksaray’da bulunan Baycu Noyan’ın huzuruna götürmüşler, Baycu’ya Kılıçarslan’ın hükümdarlığını tasdik ettirmeye çalışmışlar ve bu konuda başarılı olmuşlardır. Bu sırada naiplik görevini yerine getiren Nizameddin Hurşit ve Pervane Muineddin Süleyman, gerek Baycu Noyan’ı gerekse diğer Moğol komutanları memnun edebilmek için memleketin her tarafına fermanlar yollayarak Moğol ordusu için gereken erzakı tedarik etmişlerdir. Moğol komutanları arasında bulunan Hoca Noyan aşırı taleplerde bulunmakta, istekleriyle Selçuklu ricalini bizar etmekteydi. Naip Nizameddin Hurşit ile Pervane Muineddin Süleyman, Hoca Noyan’ı ortadan kaldırmak için bir suikast planı hazırladılar. Sultanın bütün Moğol beylerini davet ettiği bir ziyafet sırasında Nizameddin Hurşit, Hoca Noyan’ı zehirlemeyi başardı; fakat mesele çabucak anlaşıldı. Moğollar, ziyafet sofrasında Hoca Noyan’ın yanında Nizameddin Hurşit’in oturduğunu tespit ettikten sonra onu yakalayıp sultanlarına götürürken 1257 yılında Erzurum’da öldürdüler.

İBRAHİM KUNT

BİBLİYOGRAFYA

  • Aksarayî, Müsâmeretü’l-ahbâr, 1944, 43-45; İbn Bibi, el-Evamir, 1956, 624; Kaymaz, 1970, 67-68; Turan, 1988, 63-65; Togan, 1970, 446.