OKÇU KASABASI ESKİ CAMİİ

Osmanlı Dönemi eseri.

Çumra ilçesinin 4 km güneybatısında, Okçu kasabası merkezinde yer alan cami, giriş kapısının kemer kilit taşı üzerine kazınan tarihe göre H 1305/M 1883 senesinde inşa edilmiştir.

Kâgir yapıda, kaba yonu ağırlıklı olmak üzere yer yer kesme taş malzeme kullanılmıştır. Cephe duvarlarının köşeleri, kemer örgüleri ve kapı-pencere çerçevelerinde kesme taşa yer verilmiştir. Ahşap kirişlemeli düz örtü, sonradan kırma çatıyla kaplanmıştır. Yapının XX. yüzyıl ortalarında geçirdiği onarımda, kuzeydeki çardak bölümü ile harim arasındaki bölme duvarı kaldırılarak altta depo, üstte üç kemer gözlü bir revak şeklinde tasarlanan bu yazlık mahal iç mekâna dâhil edilmiştir. Mevcut durum itibariyle harim; içten içe 9,50x17,25 m ölçülerinde boyuna dikdörtgen planlı olup, mihraba dik üç sahınlı bir düzenleme gösterir.

Caminin dört cephesinde de dikdörtgen çerçeveli ikişer pencere açılmıştır. Kıble cephesinde ayrıca, yuvarlık formlu mihrap üstü penceresi vardır. Kıble duvarı ile doğu ve batı cephelerde yer alan özgün pencerelerin yarım daire kemerli iç sahanlıkları, cephelerde tahfif kemerleriyle vurgulanmıştır. Kuzey cephede örülerek kapatılan üç kemer açıklığından ikisi, birer büyük dikdörtgen pencereyle değerlendirilirken, batıdakine bitişik tek şerefeli minare kaidesi yerleştirilmiştir. Yapının kuzey kısmında yapılan değişikliğe bağlı olarak depo hacmi, harim kotu seviyesinde doldurulmuştur.

Harime giriş, doğu duvarının kuzey köşesine yakın, yarım daire kemerli çift kanatlı kapıdan sağlanmıştır. Harimde derinlemesine uzanan iki sıra kemer, ortada üçer adet bağımsız taşıyıcıya oturur. Bunlardan kuzeydekiler daha evvel beden duvarına gömülü iken, yazlık mekânın (çardak) harime dâhil edilmesi sonucu, duvardan ayrı tek taşıyıcılar hâline getirilmişlerdir.

Kıble duvarı ortasına yerleştirilen taş mihrap, kalın boya tabakasıyla kaplıdır. Yarım daire planlı mihrap nişi basit mukarnaslı bir kavsarayla örtülü olup, çerçeve iki yanda sütun görünümleriyle sınırlandırılmıştır. Güneybatı köşede konumlanan taş minber süslemesizdir. Kürsü bölümü, üzerinde külahı bulunmayan düz bir tablayla örtülüdür. Harimde, biri mihrap çerçevesinin sol kenarına bitişik ve diğeri güneydoğu köşede konumlanan, iki ayrı vaaz kürsüsü vardır. Caminin kuzeybatı köşesinde yer alan tek şerefeli minaresi 1960 tarihlidir.

Okçu Kasabası Eski Camii, mihraba paralel ya da derinlemesine yönelen kâgir kemer sırlarıyla desteklenmiş düz tavanlı Konya camilerindendir. Bu cami tipinin, Konya ve Karaman civarında daha çok Karamanoğulları Döneminde yaygınlık kazandığı bilinmekle birlikte mezkûr cami, usta etkeni ve bunun yanında malzeme kaynağının yeterli olduğu bölgelerde, kâgir kuruluşlu destek sistemlerinin XX. yüzyıla kadar tercih edildiğini göstermektedir.

 

Okçu Kasabası Eski Camii

TOLGA BOZKURT

BİBLİYOGRAFYA

  • Duran-Baş, 2000; Karpuz, Envanter, 2009, II/1626-1627.