Şems Konya, yayın hayatına ilk defa 2 Şubat 1909’da girmiş haftalık bir gazetedir. İkinci Meşrutiyet Döneminde, Konyaʼda her fikir ve akımın yayın organı çıkarılmıştır. Şems Konya, Mevlevilere hitabeden bir yayın organıdır. Aynı zamanda güneş anlamına gelen isminden anlaşılacağı üzere, başlığında, Mevlâna’nın yakın dostu ve hocasının takma adını taşımaktadır.
Gazetenin imtiyaz sahibi ve başyazarı, Yozgatlı Abbasü’l-Mevlevî’dir. İdare yeri, Konya’da Hükümet civarındadır.
Her gazete gibi abone olmayı teşvik etmektedir. Abonelik, yıllık ve Konya için kırk, taşra için posta ücreti dâhil, elli kuruştur. Altı aylık aboneliği yoktur. İlan, pazarlıkla alınmaktadır.
Gazete, yayımlamak üzere, okuyucularından yazı desteği istemektedir. Özellikle yazılar, müdüre gönderilmelidir. Yalnız, neşredilmeyen yazılar, iade olunmayacaktır. Yazılarda aranan özellikler, aynı zamanda gazetenin yayın politikasında dikkat edilen özellikleri öne çıkarmaktadır. Şems Konya, Meşrutiyete, vatana, İslam âlemine ve insanlığın yararına olan eserlere sayfalarını açtığını ilan etmiştir. Gazete, haftada bir defa ve salı günleri yayımlanmaktadır. Nüshası, on paradır. Kendisini: “Siyasi, ilmî, edebî, Osmanlı gazetesidir” şeklinde tanımlamaktadır. Üç sütunlu, küçük boy ebatta olan Şems Konyaʼnın ilk sayısı sadece iki sayfadır. Daha sonra dört sayfa çıkarılmıştır. Dizgi ve içerik olarak, çok iyi değildir. Gazetenin kendi matbaası yoktur. Meşrık-ı İrfan Matbaasında basılmıştır.
Gazete, dönemin diğer gazetelerinde de görüldüğü şekilde, II. Abdülhamit aleyhtarı ve İttihat ve Terakki yanlısıdır. Çıkış amacında, yüce Osmanlı milletinin, istibdadın dayanılmaz zulmü altında, uyuşuk ve güneşten mahrum bırakılmış bir gül destesi gibi buruşuk kaldığı belirtilerek, Selanik’te başlayan özgürlük ateşinin, her tarafı sardığı ifade edilmiştir. Mukaddime yazısında, gazetenin; milletin istibdat tufanından kurtulup hürriyetle selamet sahiline eriştiği, Meşrutiyetin birinci yıldönümünde çıkarıldığı, özellikle vurgulanmıştır.
Gazete muhtevasında, haftada bir tarih, iç ve dış haber özetleri, sanat, Acem edebiyatı ile hayat kuşağından yazılara yer verileceği belirtilmiştir. İkinci sayfası, daha çok dinî konulara ayrılmıştır. Ayrıca, Mevlâna Dergâhı ile ilgili haberler ve Mesnevi’den hikâyeler yer almıştır. Yer yer vilayet ve yurt haberlerine, bilmecelere, az da olsa bazı ilan ve reklamlara yer verilmiştir. Ayrıca, diğer gazetelerden alınmış iktibaslar bulunmaktadır. Dinî terim ve açıklamalar, çokça kullanılmıştır. Dili ağırdır.
Şems Konya, Sultan V. Mehmet Han’ın tahta çıkışını, özel önem vererek kutlamıştır. Yalnız kutlamada, Mevlevi olduğu bilinen Mehmet Reşat yanında, İttihat ve Terakki’ye de yer verilmiştir. 29 Nisan 1909 tarihli gazetede, Osmanlı armasının sağ tarafında padişaha, sol tarafında da İttihat ve Terakkiʼye övgü yer almıştır.
Yazarları arasında, başta sahibi Yozgatlı Abbas olmak üzere, Mevlevi Dergâhı postnişini, Mehmet Memduh, Mehmet Naci, Ahmet Remzi Mevlevi, Mehmet Reşat, S. S. gibi isimler bulunmaktadır. Yazıların çoğu imzasızdır.
Gazete, reklam ve ilan açısından fakirdir. Bu durum, maddi yönden kaynaklarının sınırlı olduğunu düşündürmektedir. Bazı sayılarında, ilk sayfadan abone bedellerinin gönderilmesini sık sık hatırlatması, ekonomik yönden çok iyi durumda olmadığını göstermektedir.
Gazete, uzun ömürlü olamamıştır. Elde on sekiz nüshası bulunmakta; 8 Haziran 1909 tarihinden sonra da kapandığı tahmin edilmektedir.
Şems Konya gazetesi
