ŞİRKETLER

Konya Elektrik Osmanlı Anonim Şirketi

Şirket, 26 Mart 1918’de Konya merkezli olarak doksan dokuz yıllığına 500.000 lira sermaye ile kurulmuştur.

Konya şehri ve kasabalarının elektrik enerjisi ile aydınlatılması, elektrikle çalışan tramvay tesisinin gerçekleştirilmesi ve işletilmesi, icap eden mahallere dekovil hatları tesisi, ziraat aletleri ithali ile bu aletleri işleten fabrikaların tesisi, tuğla ve kiremit fabrikaları tesisi, soğuk hava depoları inşası, bataklık arazilerin kurutularak verimli arazilere dönüştürülmesi ve her türlü ticaret ve son model üretilmiş her nevi medeniyet araçlarının doğrudan getirilerek halka arzı ile iştigal etmek ve gerek doğrudan doğruya ve gerek başkaları adına hükümet ile her türlü taahhüde girebilmek ve komanditer sıfatıyla anlaşmalar yapmağa salahiyeti olmanın yanı sıra şirket esas maksat ve iştigal muameleleri için lazım gelen taşınmaz mallar edinmek amacıyla kurulan şirketin kurucuları arasında Hacı Mendizade Doktor Yusuf Ziya Paşa ile Konya Mevlâna Dergâhı Postnişini Mehmet Veled Çelebi Efendi’nin de bulunduğu Konya tüccar ve eşrafından 100 kadar tanınmış saygın kişi vardır.

Millî Mücadele yıllarında faaliyetine devam eden şirketin yöneticileri aldıkları izinle, Alâeddin Tepesi’nin hemen doğusunda Konya’nın ilk elektrik fabrikasını kurmuşlardır. Önce odun ve kömür ile çalıştırılan elektrik fabrikasında gayrimüslim bir aile çalışıyordu. Üretilen elektrik de tepe civarındaki evlere veriliyordu.

1922 yılında fabrikanın elektrik üretimi, takviye edilen iki dinamo ve iki motorla 25.000 mumluk bir güce çıkarılmış ise de şehrin aydınlatılması konusunda sık sık Konya Belediyesiyle ihtilafa düşülmüştür.

Cumhuriyet’in ilanından sonraki 3 Nisan 1924’te yapılan hissedarlar genel kurulu toplantısında, şirketin maksadı bankacılık alanına kaydırılmış ve Konya Ahali Bankası adı altında faaliyetlerini sürdürmüştür.

BİBLİYOGRAFYA

  • Atalay, 2011, 209-210; Konya Elektrik Osmanlı Anonim Şirketi Nizamname-i Dâhilisi, 1334; BOA ŞD 1262/33; ŞD 513/1; DUİT 122/10; DUİT 34/35; MV 249/59; MV 246/56; MV 253/34; A. DVN MKL 64/65; 71/11; A. {DVNS MKLT D. Nu. 25,41; BCA 030 18 01 01/010 33 11; Babalık, 20 Kânun-ı Sani 1338; 2 Şubat 1339; 23 Şubat 1339.