TAKVA DAİRESİ/YENİ DAİRE MEDRESESİ

Osmanlı Dönemi yükseköğretim kurumu.

Takva Dairesi, İplikçi Camii ve Kayalı Park ile Sanayi Mektebi önünde, bugünkü parkın yerinde bulunan Ziyaiye Medresesi arasında; Şükran ile Şems mahalleleri sınırında idi.

Medrese, C. Arabacı’ya göre Gilisralı Osman Efendi’nin oğlu Ali Efendi tarafından 1880’li yıllarda yaptırılmıştır. M. Önder ise, medresenin yapım yılını 1870’li yıllar olarak gösterir. 1294/1877 yılı Konya Salnamesi’nde medreseler arasında, Takva Dairesi, Medrese-i Cedit olarak adı geçmektedir. Bu yılda Ali Efendi 25 talebesine Tasdikât, Fenârî, Molla Câmi, Muhtasar Ma’anî ve Dürer okutmuştur. Ali Efendi’nin müderrisliği müteakip yıllarda da devam eder. Bu duruma göre medrese, 1880’li yıllarda değil, 1870’li yıllarda faaliyete geçmiş olmalıdır. Arabacı, medresenin 1870’li yıllarda yapılmış olması hâlinde, Ali Efendi’nin yaşının buna müsait olmayacağını belirtir. 1877 yılında medrese faaliyette olduğuna göre Ali Efendi bu yıl, on yedi yaşlarındadır. Bu durumda, muhtemelen, Ali Efendi’nin yaşı birkaç yıl küçük yazdırılmış veya medrese, babası tarafından oğlu için yaptırılmıştır.

612 metrekare alan üzerinde, on iki oda ve bir dershaneden müteşekkil olan Takva Medresesinin ilk ve son müderrisi Ali Efendi’dir.

Medrese, Alâeddin Caddesi açılırken, 1818-19 yıllarında, istimlâk edilerek yola kalbedilmiştir.

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • KVS, 1294/1877; 1300/1883; 1301/1884; Arabacı, 1998, 390-391; Önder, 1949, 48; Uz, 2013, 374.