TAŞKENT

VII. EKONOMİ

İlçede en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Çalışabilir nüfusun %55’i geçimini bu alandan sağlamaktadır. Nüfusun %13’ü ticaret, %12’si serbest meslek, geri kalan %20’si ise diğer sektörlerde çalışmaktadır.

Tarım

İlçe genelinde 75.000 dekar ekili-dikili arazi bulunmaktadır. Arazinin dağlık ve engebeli olması sebebiyle tarım alanları ve buna bağlı olarak iş imkânları sınırlıdır. Topografyanın bu kadar sarp olmasından dolayı tarımda makineleşme gerçekleşmemiş ve tamamen insan ve hayvan gücüne dayalı tarımsal faaliyetler yapılmak zorunda kalınmıştır. Son yıllarda meyvecilik alanında hedeflenen oranda olmasa da üretimde belirgin bir gelişme kaydedilmiştir. Başta kiraz, şeftali, erik gibi sert çekirdekli meyveler ile elma, armut vb. yumuşak çekirdekli meyveler yetiştirilmektedir. Ceviz üretimi de yaygınlaşmaktadır.

Taşkent ilçesi 42.763,35 hektarlık alanı ile Konya’nın ancak %1,05’ini oluşturmaktadır. İlçe toplam alanının %13,80’i tarım arazilerine ayrılmış olup, bu oran Türkiye ve Konya ortalamasının oldukça altındadır. Toplam alanın %16,84 oranı çayır-mera alanları için ayrılmıştır. Ormanlık alan ise toplam alanın %38,94’ü gibi büyük bir alanı kapsamaktadır. İlçenin orman alanı Konya toplam ormanlık alanının %3,08’ini oluşturmaktadır.

Taşkent’te işlenen toplam arazi 5.900 ha olup, Konya toplam işlenen alanının %0,26’sını oluşturmaktadır. Bu arazilerin %41,91 gibi büyük bir oranında tarla tarımı yapılmaktadır. Tarım arazilerinin toplam işlenen araziye oranı, Konya (%58,22) ve Türkiye (%67,33) oranlarına göre düşüktür. İlçede genellikle kuru tarım yapıldığından nadas için ayrılan alanların oranının yüksek olduğu görülmektedir. Buna karşın, ilçede bağcılık faaliyetinin çok az olduğu görülmektedir. Meyvecilik için ayrılan alanın %13,14 oranla önemli paya sahip olduğu görülmektedir. Taşkent ilçesi dağlık yapısı ve küçük tarım alanları ile meyvecilik anlamında potansiyel taşımaktadır. Özellikle kiraz ekonomik değeri olan bir ürün olarak dikkati çekmektedir.

Taşkent’te en fazla yetiştirilen tarla ürünleri buğday ve arpadır. Bu ürünler içerisinde en fazla yetiştirme alanına sahip ürün ise %69 oranında buğday üretimi olup, bu oran Konya ve Türkiye ortalamalarının oldukça üstündedir. Ancak ilçedeki buğday verimi (222 kg/da), Konya ve Türkiye ortalamasının altındadır. İlçede sebze olarak en çok domates ve fasulye yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Sulama imkânlarının olmaması üretimi olumsuz etkilemektedir. İlçede 15.000 dekar sulanabilir arazi mevcut olup, bölge iklimi başta yüksek gelir getirebilen kiraz, elma, üzüm ve ceviz gibi meyvelerin yetiştirilmesine uygundur. Bunun yanında 25 adet örtü altı tesis kurulmuştur. Yöre yüksek gelir getirebilen kirazcılık başta olmak üzere meyveciliğe uygun olmasına rağmen vatandaşların geleneksel tarım yöntemlerine ve ürünlerine bağlı olmaları ve modern yöntemleri kullanmamaları bu alanlarda istenilen başarı seviyesine ulaşılmasını engellemektedir. Yapılan eğitim çalışmaları ve sağlanan teşviklerle bu sorun aşılmaya çalışılmaktadır. İlçede vazgeçilmeyen en önemli ürünlerden biri üzüm olup, yörede yüksek telli terbiye sistemi bağcılık faaliyetlerinin geliştirilmesi çalışmaları yapılmalıdır.

30 No.lu Göller Havzası’nda bulunan Taşkent ilçesinin toplam işlenen arazisinin %82,9’u kuru arazi, %17,1’i sulu arazi niteliğindedir. Kuru arazi oranı, Konya ve Türkiye kuru arazi oranlarına göre yüksektir.

Hayvancılık

Zirai faaliyetlerin çok sınırlı olduğu ilçede hayvancılık da çok gelişmemiştir. Oysa ilçe çayır ve mera bakımından önemli bir konumda olup, mera alanları çok fazladır. Taşkent ilçesi toplam 7.200 ha çayır-mera alanı ile Konya ili içerisinde %30,19’luk oran ile önemli bir ilçedir.

Bölge küçükbaş hayvan keçi için uygundur. Kıl keçilerinin ıslah edilerek sayılarının çoğaltılması sağlanabilir. İlçedeki büyükbaş hayvan sayısı 1.260 baştır. İlçede 6.200 koyun, 10.370 baş kıl keçisi olmak üzere toplam 10.370 küçükbaş yetiştirilmektedir. Koyun varlığı içerisinde sadece yerli koyun ırklarının yetiştiriciliği yapılırken, keçi varlığı olarak sadece kıl keçisi yetiştiriciliği göze çarpmaktadır. ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısı 454’tür. İlçenin arıcılık potansiyeli yüksek olup 2010 yılı verilerine göre 1.000 civarında kovan bulunmaktadır. Toplam bal üretimi ise 12 tondan fazladır.

İlçedeki süt üretimi son yıllarda artmıştır. 2013 yılı verilerine göre kayıtlı süt ineği çiftlik sayısı 218 besi çiftliği sayısı 227’dir.

Sanayi

Türkiye Selçukluları zamanından beri Konya ile Antalya-Alanya yolunun bir kolunun Taşkent’ten geçmesi, ticaretin gelişmesini sağlamıştır. 1570 yılı tapu tahrir defterlerinde Taşkent’te 400 vergi mükellefinin bulunduğu görülmektedir. Gerek Selçuklu gerekse Osmanlılar zamanında kervan yolları üzerinde bulunması sebebiyle ilçede ayakkabıcılık, demircilik, kilimcilik ve diğer el sanatları ile ticaret gelişmiştir.

İlçede 2012 yılı itibariyle önemli bir sanayi kuruluşu yoktur. Hayvancılığa dayalı süt mandırası ve soğuk hava deposu dışında, küçük ölçekli aile işletmeleri (halıcılık, bıçakçılık) ile belediyelerin (Taşkent, Balcılar) ve halka ait toplam beş adet alabalık üretme tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerde yılda 150-200 bin adet alabalık üretimi gerçekleşmektedir. İlçe merkez ve kasabalarında üç Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bulunmaktadır.

Günümüzde (2012) çalışabilir nüfusun %50’si tarım ve hayvancılık, %15’i ticaret, %15’si serbest meslek ve %20’si diğer sektörlerde çalışmaktadır.

İlçe genelinde tarım arazilerinin ve iş sahasının yetersiz olması büyük şehirlere göçü hızlandırmıştır. Çok sayıdaki bölge insanı gittikleri yerlerde başarılı olmuş; gerek ülke içerisinde gerekse yurt dışında kurdukları şirketler, açtıkları işyerleri ile Taşkent ve Taşkentliyi bütün ülkeye tanıtmışlardır. Ticari zekâları ile yetiştirdiği siyaset adamları ve bürokratlarıyla ilçe kendinden söz ettirmektedir.

ABDURRAHMAN DİNÇ

BİBLİYOGRAFYA

  • Buldur, 1998; Çomak, 1998; Konya İl Tarım Müdürlüğü Verileri, 2012; MEVKA Taşkent İlçe Özel Raporu, 2012; Taşkent Kaymakamlığı Brifing Dosyası, 2013; Taşkent Belediyesi Verileri, 2013; Turan, 2001; DİE/TÜİK Nüfus Verileri, 2012.