SURAL, MAHMUT

(1330/1914-10.12.1987) Folklorcu, araştırmacı, gazeteci, yazar.

Konya’da, Uluırmak Fahrünnisa Mahallesi’nde doğdu. Babası kunduracı esnafından Galatalı Tahir Efendi, annesi ise Mısırlılar’dan Nefise Hanım’dır.

İlköğrenim için Asmalı Mektebi’ne başladı. Ancak sıbyan mekteplerinin kapatılıp, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı İlkokulların açılması üzerine, Hacı Fettah Mezarlığı’nın doğu tarafında bulunan Alemdar Mustafa Paşa İlkokulunun ikinci sınıfına kaydoldu. Bu okulda Arapkirli Ahmet Efendi, Bozkırlı Mustafa Efendi ve Veli Sabri Uyar’dan ders gördü. Ancak, bu okulu da bitirmeden, aynı yıl, adı Köprübaşı olarak değiştirilen Aziziye Mekteb-i İptidaiyesine geçti ve burayı bitirdi. Ardından Kapı Camii’nde, Konya’nın meşhur kurralarından Hacı Haydar Efendi’den hıfzını tamamlayarak hafız oldu.

Gençlik yıllarında babasının yanında çalıştı. 1933 yılında Fettahlar’dan Hasan Hüseyin Efendi’nin kızı Fatma Dilber Hanım ile evlendi. Bu evliliğinden iki kızı oldu.

İlk yazıları Ekekon ve Öğüt gazetelerinde yayımlandı. Yazılarında “Mansur Sina” ve “Vassaf Türkoğlu” müstearlarını da kullandı.

1955-1960 yılları arasında Ankara’ya giderek Çankaya Camii İmam-Hatipliği görevinde bulundu. Bu görevi sırasında İslam’da Temizlik ve Oruç adlı kitabı yayımladı.

1960 yılında babasının ölümü sebebiyle Konya’ya döndü. Bir süre Konya Belediyesi Zabıta Müdürlüğünde çalıştı. Bu arada Konya’da yayımlanan Sabah gazetesinde yazıları çıktı. Zaman, Anadolu’da Hamle ve Türkiye’de Yarın gazetelerinde çalıştıktan sonra Yeni Konya gazetesine geçti. En önemli araştırması olan “Elli Yıl Önceden Bu Yana Her Yönüyle Konya”, bu gazetede 180 gün süren bir dizi yazı olarak yayımlandı. Bu dizi yazı, Konya konusunda birçok araştırma ve incelemede başvuru kaynağı olarak kullanılmaktadır.

1976-1981 yılları arası Konya’nın Sesi gazetesinde günlük yazılar yazdı. Bu gazetede ayrıca “Veli Sabri Uyar’ın Defterlerinden” adlı çalışması yer aldı. Gazete el değiştirince buradan ayrılarak gazetecilik hayatını sonlandırdı.

Meslek hayatı boyunca Konya folkloru konusunda pek çok önemli araştırması oldu. İhsan Hınçer tarafından yayımlanan Türk Folklor Araştırmaları dergisinde Konya folkloruyla ilgili birçok yazısı yayımlandı. “Konya’da Eski Düğünler”, “Halk Hikayeleri”, “Alime Hoca Hanım, Kişiliği ve Menteşeli”, “Konya’da Eski Oturak Âlemleri”, “Konya Metelleri (Masalları)”, “Konya Türkü ve Tekerlemeleri”, “Konya’da Keçecilik”, “Konya Külahçılığı” ve “Konya’da Kuşçuluk” bunlardan bazılarıdır.

Özellikle Konya ağzına çok hâkim olan Mahmut Sural, 10 Aralık 1987 tarihinde vefat etti ve Üçler Mezarlığı’na defnedildi.

 

Mahmut Soral

FEYYAZ CANER

BİBLİYOGRAFYA

  • Uz, 2003, 147-148; Merhaba/Akademik Sayfalar, XII/10 (28.03.2012).