TİRİT

Mahallî bir yemek.

Farsçada “süte veya et suyuna batırılmış ekmek” anlamındaki “terîd/tirîd” kelimesinden gelen tirit, çeşitli türleriyle Konya’da her mevsim sevilerek yenmesi yanında; oğlan evinin, düğün arifesi akşamlarında yakın akraba ve ahbaba ikram ettiği geleneksel bir yemektir. Tercih edileni etlisi olmakla birlikte, patlıcan, patates, yoğurt ve yumurtalı tiritler de sevilerek yenir.

Et Tiridi

Malzemeler: Bir kuzu ön kolu (2,5 kg), 2 tandır ekmeği, 4 baş soğan, 1 demet maydanoz, 1 yemek kaşığı sumak.

Yapılışı: Tencereye konulan kemikli ete 6 su bardağı su ile bir tutam tuz eklenerek haşlanmaya bırakılır. Bu arada soğanlar yarım ay şeklinde ince ince kıyılıp, üzerine tuz serpilerek acı suyu çıkıncaya kadar ovulur. Ardından bol su ile yıkanıp sıkılarak bir kaba alınır. Üzerine sumak ve ince kıyılmış maydanoz dökülerek iyice karıştırılır. Haşlanan et, kemiklerinden ayrılır. Geniş kenarlı bir tepsiye doğranmış tandır ekmeklerinin üzerine etin haşlama suyu dökülür. Kemiklerinden ayrılan et ditilerek ekmeğin üzerine döşenir. Etlerin üzerine de daha önceden hazırlanan sumaklı, maydanozlu soğan piyazı serpiştirilerek servis yapılır.

Patlıcan Tiridi

Malzemeler: 1 kg yağsız kuşbaşı kuzu eti, 3 baş kuru soğan, 3 yemek kaşığı sadeyağı, üç adet domates, 1 kg patlıcan, 3 tandır ekmeği veya 2 bayat ekmek, bir demet kıyılmış maydanoz.

Yapılışı: Et haşlandıktan sonra suyundan süzülür. Patlıcanlar alacalı soyulup kuşbaşı olarak tuzlu suya doğranır. Yarım saat bekletildikten sonra iyice sıkılıp sudan alınır. Halka şeklinde doğranmış soğanlar bir tencerede pembeleştirilip üzerine patlıcanlarla ince doğranmış biberler ilave edilerek biraz kavrulduktan sonra kabukları soyulup ince doğranmış domatesler de eklenir. Birlikte biraz çevrildikten sonra tuz ve haşlanan etin suyu ilave edilip hafif ateşte pişmeye bırakılır. Patlıcanlar piştikten sonra haşlanmış etler üzerine konur. Kuşbaşı doğranıp servis tabağına istiflenen tandır ekmekleri et suyu ile ıslatılıp, üzerine etli patlıcan boca edilir. Servisten önce üzeri ince kıyılmış maydanozla süslenir. Arzu edenler tiridin üstüne önce sarımsaklı yoğurt, sonra maydanoz ilave edebilirler.

Yoğurtlu Yumurtalı Tirit

Malzemeler: 2 tandır ekmeği (1 bayat ekmek), 4 yemek kaşığı sadeyağı, 4 baş kuru soğan, 5 yumurta, 4 bardak et suyu, 1 tatlı kaşığı tuz, 1 su bardağı yoğurt, 3-4 diş sarımsak, bir demet kıyılmış maydanoz.

Yapılışı: Halka halka doğranan soğanlar bir tencerede pembeleştirilir. Üzerine yumurtalar kırılıp karıştırılır. Et suyuna tuz eklenerek kaynatılır. Kaynatılan malzeme, kuşbaşı doğranıp bir kapta istiflenmiş ekmeklerin üzerine dökülür. Üzerine sarımsaklı yoğurt gezdirildikten sonra üzerine maydanoz serpiştirilerek servis yapılır.

Patlıcan tiridi (S. Yardımcı)

ALİ IŞIK

BİBLİYOGRAFYA

  • Çağbayır, 2007, V/4835; Yardımcı, 2007, 57, 59, 63; Alptekin, 2007, 104, 106.