1. İlkçağda Tuzlukçu
Tuzlukçu ve çevresi, Hititler Döneminde Pitaşşa bölgesinde yer alır. Bölgenin kuzeyi ise Şallapa içindedir.
Hititlerin Ege göçleri ile MÖ 1200 yıllarında yıkılması ile bölgeye batıdan gelen Frigler yerleşmiştir. Yüzlerce yıl bölgeye siyasal ve sonra kültürel egemenlik oluşturacak Friglerin başkenti MÖ VIII. yüzyıl boyunca Ankara Polatlı’da bulunan Gordion kenti idi.
Tuzlukçu çevresi Frig Devleti’nin yıkılmasından sonra Lidya, Pers, Helenistik Krallıklar ve Roma dönemlerinde Frig kültürünün etkisinde kalmıştır. Tuzlukçu çevresinde birçok höyük ve yüzey yerleşmesi olmasına rağmen, sistematik tarih ve arkeolojik çalışmaları henüz yapılmadığından bölge tarihi tam aydınlatılamamıştır. 1997’de Çöğürlü’de (Mennek) yapılan araştırmalarda İlk Tunç Çağı ve MÖ II. bin yıla ait çanak çömlek kalıntıları tespit edilmiştir. Bölgenin batısında yer alan Akşehir Karabulut Höyüğü’nden elde edilen Asur Ticaret Çağı (MÖ 195-1725) buluntuları Anadolu’ya yazıyı getiren Mezopotamyalı tüccarların kullandığı ve bu bölgeden batıya yönelen bir ticaret ağının varlığını göstermektedir.
Bölgenin batısındaki Akşehir, güneyindeki Doğanhisar ve doğusundaki Ilgın çevresinde yapılan arkeolojik yüzey araştırmaları ve de doğusunda bulunan Ilgın Yalburt Hitit Anıtı, bölgenin tarih öncesinden itibaren jeopolitik önemini göstermektedir. Hititler Döneminde Batı Anadolu’daki Arzava Konfederasyonu ile yapılan savaşlarda etkin bir yol güzergâhında olduğunu Hitit Kralı IV. Tuthalia’nın, Ilgın Yalburt Anıtı’ndaki yazıtı göstermektedir. Bu yazıtta buradan Güneybatı Anadolu’ya yapılan seferin ana hatlarını anlatılmaktadır. Aynı şekilde Kadınhanı-Ilgın arasındaki Köylütolu Hitit Barajı Anıtı, bölgenin MÖ II. bin yıldaki önemini ortaya koymaktadır. Daha sonraki Pers Döneminde Xenephon, bölgenin hemen güneyinden Akşehir-Ilgın yol hattını kullanırken (Anabasis, II/13), Romalılar ve Bizanslılar Afyon-Tuzlukçu-Ilgın-Ladik hattını kullanmışlardır.
Hellenistik Dönemde MÖ 133’e kadar bölge bir süre Selevkoslar ve Bergama krallıkları egemenliğinde kalmıştır. MÖ 133 yılında Bergama kralı III. Attalos’un vasiyeti ile Batı Anadolu, Roma egemenliğine geçmiştir. Burada MÖ 129 yılında Romalılar Asya eyaletini kurmuşlardır. Bu eyaletin sınırı Tuzlukçu’yu da içine alarak Ilgın ve Doğanhisar’a kadar uzanmaktaydı. Doğu kesimi ise bir süreliğine başkenti Ankyra (Ankara) olan Galatya Krallığı’na bırakıldı. Tuz Gölü’nden Akşehir ve Ilgın Gölü’ne kadar uzanan bu bölge Strabon tarafından Axylon (çöl) olarak adlandırılmıştır (XII/569). Bu alan MÖ 25 yılında Roma eyaleti olunca Galatya’ya bırakılmıştı. Bu dönemde bölgenin Asia ile Galatya arasında sınırda olduğu sanılmaktadır. MS VII. yüzyılda Bizans Döneminde ise bölge Anatolikan theması içinde yer almıştır.
