TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ KONYA ŞUBESİ

İnsani yardım kuruluşu.

Savaş alanında yaralanan ya da hastalanan askerlere hiçbir ayrım gözetmeksizin yardım etmek arzusundan doğan Kızılay, 11 Haziran 1868 tarihinde “Mecrûhîn ve Merdâ-yı Askeriyyeye İmdât ve Muâvenet Cemiyeti” (Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti) adıyla kuruldu. Ardından 1877 yılında “Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemiyeti”, 2 Kasım 1922’de “Türkiye Hilâl-ı Ahmer Cemiyeti”, 1935’te “Türkiye Kızılay Cemiyeti”, 1945 yılında da “Türkiye Kızılay Derneği” adını aldı.

Konya Dernekler Müdürlüğü kayıtlarına göre, Kızılay Konya Şubesi, 1932 yılında kurulmuş görünüyorsa da o dönemlerde muhtelif vesilelerle basına akseden haberlerden Cemiyet’in Konya’da Cumhuriyet’ten önce ve Balkan Savaşları sırasında 1912 yılında kurulduğu anlaşılmaktadır.

Cemiyet, Birinci Dünya Savaşı ile Millî Mücadele dönemlerinde de büyük hizmetler ifa etti. Millî Mücadele başlarında Konya’da feshedilen Cemiyet, 7 Ağustos 1336/1920 yılında yeniden kurularak faaliyetine devam etti. Bu dönemde cemiyet başkanı Konya İstinaf Mahkemesi Reisi Mehmet Lütfi Bey’dir.

Millî Mücadele yıllarında Mustafa Kemal Paşa, Türk Ocağı ve Kızılay Derneği Konya şubelerinin çalışmalarını takdirle karşılamış ve Konya’ya gelişlerinde bu dernekleri ziyaret etmiştir.

04.03.1927 tarihli Babalık gazetesindeki bir habere göre o tarihte Cemiyet’in Konya şubesinin yönetim kurulu şu şahıslardan oluşmaktadır: Mehmet Yümni (Varol) Bey (başkan), Makbule Hanım (Naci Paşanın eşi; başkan vekili), Halimzade İzzet (Erdal) Bey (eski Konya milletvekili), Veteriner Ziya Bey, Haydarzade Mehmet Kâmil Bey.

Mehmet Yümni Varol, (1877-1965), aralıksız yirmi sekiz yıl Konya Kızılay Şube Başkanlığı yapmıştır. Ondan önce de Gevrakizade Hacı Vehbi Efendi (ö. 1939) uzun yıllar bu görevde bulunmuştur.

Konya Dernekler Müdürlüğündeki kayıtları göre Kızılay Derneği Konya Şubesi, 11.04.1962 tarihinde Ali İhsan Döngel, Hamdi Küçükbezirci, Mehmet Sabit Yılmaz, Kemal Gödeneli ve Mustafa Güzelkılınç tarafından yeniden kurulmuştur. Bu tarihten önce de Rüstem Sungur Hoca da birkaç dönem Kızılay Konya Şubesi Başkanlığında bulunmuştur.

Derneğin amacı şu dört ana madde altında açıklanmaktadır:

1. Savaşta felakete uğrayanları koruyan 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi’yle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf bulunduğu uluslararası anlaşmaların kendisine yüklediği hizmetleri görmek, bunların yerine getirilmesine yardımcı olmak;

2. Barışta yurt içinde ve dışında vukua gelen her türlü afet ve felaketlere karşı tüzük dâhilinde üzerine düşen hizmetleri yerine getirmek;

3. İnsaniyetçi hukuk ilkelerine bağlı kalmak, sağlık ve sosyal dayanışmayı desteklemek, sosyal refahın geliştirilmesine yardımcı olmak;

4. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve bu federasyona dâhil millî kuruluşlarla amaç ve iş birliği yapmak.

Kızılay Konya Şubesi, bugüne kadar da derneğe büyük gelir getiren Dergâh Oteli ile Kızılay Hastanesinin kurulmasını gerçekleştirmiştir. Yanı sıra Dernek, ilk yardım kursları, sosyal hizmet faaliyetleri, fakir ailelere acil gıda yardımları, yolda kalan insanların memleketlerine gönderilmesi gibi çalışmalarla faaliyetlerini sürdürmektedir.

Kızılay Konya Şubesi, bilhassa sağlık alanında yaptığı yatırımlar ve uzun zamandan beri aşevi faaliyetleri ile dikkat çekmekte, günde 250 kişiye sıcak yemek vermektedir. Hâlen gelir getiren yüz ellinin üzerinde taşınmazı bulunan Derneğe, yapılan bağışlar artarak devam etmektedir.

Türkiye Kızılay Derneği Konya Şubesi logosu

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • Avanas, 1998, 216-217; Önder, 1989, 10; Uz, 2004a, 386, 471.