ULVİ SULTAN MAHALLESİ

Tarihî bir mahalle.

Ulvi Sultan Mahallesi, dış surun içinde yer alan mahallelerdendir. Kesin sınırları bilinmemekle beraber, Cumhuriyet Dönemi başlarında yıkılan Ulvi Sulan Mescidi ve Türbesi çevresinde yer alıyordu. Kuzeyinde Mevlâna Caddesi, Şerafeddin Camii ve Şerefşirin Mahallesi, batısında İplikçi Camii, Medresesi ve Bedelci Sarayı ile Kürkçü Mahallesi, güneyinde Şükran ve Kalecik mahalleleri, daha doğusunda da dış sur duvarları bulunuyordu.

Selçuklu Döneminde bölgenin batı tarafında Eski Pazar mevkii vardı. Bu pazar yerinde kürkçü, iplikçi ve külahçı esnaflarının sokakları/çarşıları bulunmaktaydı.

Mahallenin adı kadı sicillerinde ve Osmanlı arşiv belgelerinde bazen Hacı Emir bazen de Ulvi Sultan Mahallesi olarak geçmektedir. Aslında yine dış sur içerisinde yer alan ve batıdan itibaren Babasultan, Tercüman ve Zenburi mahallelerinin bulunduğu bölge 1840’lı yıllara kadar Hacı Emir/El-Hac Emir Mahallesi olarak anılıyordu. Bu mahalle zamanla üç mahalleye ayrıldıktan sonra muhtemelen bu mahalleye verilmiş olmalıdır. Yahut da bazı mahallelerde olduğu gibi önceden beri her iki isimle de anılıyordu.

Mahallede Ulvi Sultan Mescidi ve Türbesi’nden başka Selçuklu emirlerinden Celaleddin Müstevfi tarafından yaptırılan ve Eski Pazar Hamamı da denilen Tarihî Müstevfi Hamamı ile güney batısında da Kürkçü Hamam bulunuyordu. Sonradan bu hamam yerine Karahafız Medresesi yapılmıştır. Mahallenin, 1091/1681 Yılı Şeriye Sicili’nde çeşitli sebeplerle adı geçmektedir.

Aslında küçük bir mahalle olan Ulvi Sultan Mahallesi, Kanuni döneminde altı hane ve on dört vergi mükellefinden ibarettir. 1264/1848 Yılı Temettüat Defteri’nde de aynı adla anılan mahalle, üç grupta vergi mükellef sayısı yediye düşmüştür. Bundan da mahallenin son dönemlerinde oldukça küçüldüğü anlaşılmaktadır.

Mahalle, XIX. yüzyıl sonlarına doğru, Konya Hükümet Konağı’nın yapılması ve meydan açılması için bölgede mevcut evlerin tamamen istimlâk edilerek yıkılması üzerine tarihe karışmıştır.

Hükümet binası ile park arasındaki yol ile bir zamanlar burada bulunan petrol istasyonu da kaldırılarak alan tamamen trafiğe kapatılmıştır. Bu yol, bir ara belediye otobüslerinin geçiş ve hareket noktası idi.

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • BOA 29.Z.1142 (15.07.1730), D. Nu. 21, gm. Nu. 2027, fn. kd. AE.SAMD.III; Sarıköse, 2011, 64.