YENİ KONYA

Yeni Kitabevi ve Basımevi sahibi Mustafa Naci Gücüyener tarafından 1 Haziran 1949 tarihinde kurulan ve yayın hayatını günümüzde de sürdüren en eski mahallî günlük siyasi gazetedir. Mehmet Naci Gücüyener, anılarında eniştesi Mehmet Arıcan ile birlikte kurdukları hayallerin, gazetenin ortaya çıkmasında etkili olduğunu, Mithat Şakir Altan ve Osman Çokuslu ile birlikte belirledikleri Yeni Konya ve Konya Postası isimleri arasından attıkları yazı-tura sonrasında da gazetenin isminin belirlendiğini, yazmıştır.

İlk çıktığında küçük boy, beş sütun ve dört sayfa olan gazetenin satış fiyatı 5 kuruştur. Babalık, Ekekon, Selçuk, Akyokuş ve Zaman gazetelerinin haftanın belirli günlerinde yayımlandığı bir dönemde Yeni Konya, düzenli olarak günlük yayımlanmıştır. Gazetenin bir diğer özelliği de tarafsız yayımcılık yapma iddiası, Mustafa Ataman’ın tabiriyle millet ve memleket menfaatlerinden yana bir çizgi izlemesidir.

“Basına Katılırken” başlıklı çıkış yazısı gazetenin yayın politikası hakkında ipuçları vermektedir:

“Fikir ve kültür tarihi gerçekten zengin olan Konya’nın medeni hüviyet ve veçhesine layık, ileri anlayışlı ve kuvvetli bir basına olan ihtiyacını duymamak imkânsızdır. İşte biz, duyulan o büyük ihtiyacın samimi ve sade bir ifadesi, mahsulü olmak idrak ve haysiyetiyle çıkmaya başlıyoruz.

Yeni Konya, hadiselere, şu veya bu partinin, şu veya bu ideolojinin zaviyesinden bakmayacak, görüşlerinde ve yorumlarında dosdoğru ve objektif kalmaya çalışacaktır…”

A. Rıdvan Bülbül, gazeteyi: “Konya gazeteleri içinde daima bir okul gazete niteliği gösteren, zamanın değişiklik ve zikzaklarına rağmen fikir ve ülkü platformunda zedeleme göstermeyen Yeni Konya hizmet madalyasını sütunlarındaki aydınlık ve yapıcı havada yıllardan beri şerefle taşıyor” şeklinde tanımlamıştır.

Gazetenin yazarlarından Mehmet Emin Bolay, gazetenin yayıma başladığı günlerde yolladığı ve Yeni Konya’nın gündelik ve tarafsız çıkmasından duyduğu sevinci belirttiği yazısında dönemin şartları hakkında şu bilgileri verir:

“Haftalıkların bazıları okunmağa değer bir hâlde olmadığı gibi, bazıların da şahsiyatlı gazetecilik izzetini ihlâl etti. Bazıları da âmme menfaatlerinden ziyade hususi gayeler takibe başladı. Binaenaleyh memleketin gündelik ve bitaraf bir gazeteye tam ihtiyaç arz ettiği bir sırada Yeni Konya’nın çıkıvermesi bir falihayır oldu.”

Gazete, günümüze kadar başlıca üç ana yayın dönemi altında incelenebilir. Bunlardan birincisi Gücüyener Ailesi’nin hâkim olduğu dönem (1949-1997), ikincisi Hüseyin Oğuz’un sahipliğinde ve genel yayın yönetmenliğinde geçen dönem (1997-2006) ve üçüncüsü ANMEG yayın grubunun sahipliğindeki dönemdir (2006-…).

Yeni Konya’nın birinci dönemi Türkiye’nin siyasi açıdan çok hareketli olduğu yılları (çok partili hayata geçiş, 27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül vb.) içine alır. Bu dönemi tek bir çizgide incelemek mümkün değildir. İlk yazı işleri müdürü Sofu Tuğrul da bu kanaattedir ve XIV. yıldönümü yazısında, Yeni Konya’nın benimsediği hürriyet fikri ve yerleşmesini istediği demokrasi prensiplerinin savunulduğu parti olan DP’nin muhalefetine gazetenin candan katıldığını vurgulamış ve o güne kadar gazetenin yaşadığı devreleri şöyle sıralamıştır:

“1951 yılının 14 Mayısında DP’nin zafer neşesine katılanlar arasında Yeni Konya da vardı. Yeni bir çağ açılmıştı. DP Hükümeti iyilik, düzen, hürriyet âvazeleri içinde görülmemiş kalkınma sloganıyla giriştiği işlerde başta basın -tabii bu arada Yeni Konya- büyük bir halk desteği buldu. 1954 seçim yılı da bu hızın verdiği kuvvetle üstün bir başarı ile geçti. Fakat karanlık yıllar; başta basın -tabii bu arada Yeni Konya- bütün yurt için 1954’ten sonra başladı. Yeni Konya’nın en hazin yılları 1954’ten 27 Mayıs 1960’a kadar süren devredir.”

“Üçüncü devir 27 Mayıs 1960’da başlar. Basın yılların verdiği bir baskıdan bir anda kurtulmuş, bir anda hafiflemiştir. Hele bir aylık kâbustan sonra 27 Mayıs, çölde susuzluktan kavrulmak üzere olan bir insana, buzdolabından çıkmış taze su gibi etki yapmış, onu diriltmiştir.”

“Yeni Konya kendini bulmanın verdiği bir heyecan ve sevinçle, karınca kararınca hizmet görme sorumluluğunun en güzel ve en tatlısını bu devrede tatmıştır.”

“Nihayet dördüncü devir, ikinci cumhuriyetin fiilen kurulduğu 15 Ekim 1961’de başlamıştır. Nemneşekil bir koalisyon hükümetinin 7 aydır aftan gayri bir memleket konusuna el atmadığı bu devirde basın -bu arada tabii Yeni Konya- bütün iyi niyetiyle ve sağduyuya öncü olarak yaptığı uyarmalarla görevini yapmış, fakat gözü dönmüş politikacıları doğru yola getirememiştir.”

“Yeni Konya yeni bir yaşına girerken, ilk koalisyon hükümeti de istifa etmiş bulunmaktadır. Bundan sonra ne olacaktır? Yalnız şurası garip bir tesadüftür ki, Yeni Konya’nın yeni yaşıyla yeni bir devir de başlamış oluyor. Ama nasıl bir devir? Sağ olursak göreceğiz.”

Gazete, 1 Ekim 1966 tarihinde Sabah, Şehir Postası ve Yeni Meram gazeteleriyle gerçekleşen birleşmeye katıldı. Birleşik gazetenin ilk sayısı 3 Ekim 1966 tarihinde Yeni Konya adıyla çıktı. Yeni bir idare binasına taşınan ve bir klişehane satın alan gazete, güncel haberleri ilk olarak resimli vermenin yanında altı sayfa olarak yayımlandı.

Birleşik gazetenin künyesinde, sahibi olarak M. Naci Gücüyener gösterilirken, genel yayın müdürü Sabah gazetesi sahibi Ali Rıdvan Bülbül, müessese müdürü Yeni Meram gazetesi sahibi M. Yalçın Pehlivan, makale ve fıkra sorumlusu olarak da Şehir Postası sahiplerinden Hayri Ergene yer aldı.

23 Temmuz 1968’de Konya’da düzenlenen Amerika’yı Tel’in Mitingi sonrası, bir grup tarafından Yeni Konya gazetesine, Öğretmenler Derneği’ne, lokantalara, bazı eğlence yerlerine ve kitap evlerine düzenlenen saldırı sırasında, bina ve makinelerde meydana gelen tahribat sebebiyle gazete, 24 Temmuz günü yayımlanmazken, 25 Temmuz’dan itibaren üç gün süreyle dört sayfa, 29 Temmuz Pazartesi gününden itibaren de tekrar altı sayfa olarak çıkmaya başladı.

3 Şubat 1969 günü Yeni Meram ve Sabah gazetelerinin yeniden yayın hayatına başlamasıyla, iki yıldan fazla devam eden güç birliği dönemi son buldu. Bunda, patronların maddi beklentilerin gerçekleşmemesi yanında uğranılan saldırı sonrası gelişmeler de etkili olmuştur.

1 Ocak 1997’den itibaren Gücüyenerler, gazetenin yayın hakkını Hüseyin Oğuz ve Haşmet Öyken’e devretmişlerdir. 7 Mart 1997’de Haşmet Öyken’in gazeteden ayrılması üzerine genel yayın yönetmenliği görevini Hüseyin Oğuz üstlenmiştir. Gücüyenerlerin çekilmesi sonrasında gazete çok çalkantılı bir döneme de adımını atmıştır. 2 Şubat 2006 tarihinde ANMEG (İç Anadolu Medya Grup Yayıncılık) grubu bünyesine katılana kadar mali sorunları atlatabilmek için gazetenin sahiplik yapısında sık sık değişiklikler görülmüştür.

1 Mayıs 1998’de Endüstri Holding bünyesinde kurulan Ennet İletişim Yayıncılığa geçen gazete, Holdingin ekonomik kriz içine girmesi ve gazeteye yeterince kaynak aktaramaması sebebiyle kapanma aşamasına girmiştir.

4-11 Mart 2001 tarihleri arasında sekiz gün süreyle yayımına ara veren ve 31 Aralık 2001 tarihinde yayın hayatından çekildiğini duyuran gazete, on aylık bir aradan sonra 9 Ağustos 2002 tarihinden itibaren Hüseyin Oğuz yönetiminde yeniden çıkmaya başlamıştır.

Gazetenin bu süreçte künyesinde sık sık değişik isimler göze çarpmaktadır. 11 Mayıs 2005-26 Ekim 2005 tarihleri arasında gazetenin sahibi olarak künyede Fatma Gönül Oğuz ismi yer almıştır. Bu tarihle ANMEG bünyesine katıldığı tarihe kadar künyede gazetenin sahibi, Anadolu Sağlık Grubu adına Ömer Faruk Pekcan’dır. 2 Şubat 2006 tarihinden günümüze kadar ise gazete ANMEG bünyesinde yayın hayatını devam ettiren gazetenin, hâlen, sahibi Ahmet Özer, sorumlu yazı işleri müdürü Ali Selami Sakal, editörleri ise Kâzım Özçelik ve Turgut Yıldırım’dır.

Gücüyenerlerin sahipliğinde kaldığı dönem boyunca, Yeni Konya’nın sütunlarında yayımlanan bütün yazılarda, tarafsız ve Atatürkçü bir gazete olduğunu dile getirmesine rağmen kamuoyu ve rakip gazeteler tarafından CHP yanlısı olmakla suçlanmıştır. Bunun sebebi de kurulduğu yıllardaki yazı kadrosunda yer alan kişilerin büyük çoğunluğunu, Halkevi ve CHP’de çeşitli kademelerde görev yapan, Babalık ve Ekekon ekolünden yetişen kişilerin oluşturmasıdır. Hüseyin Oğuz döneminin ilk yıllarında da yazarlarının büyük ölçüde aynı kalmasından dolayı bu çizgisini kaybetmeyen gazete, Endüstri Holdingle yapılan ortaklık sonrasında patronların görüşlerine paralel bir şekilde bu çizgisinden uzaklaşmış ve nihayetinde günümüzdeki muhafazakâr çizgiye doğru evrilmiştir.

Yeni Konya, bazı dönemlerde yetersiz kalsa da sayfalarında yer verdiği Mehmet Önder, Feyzi Halıcı, Muzaffer Erdoğan, M. Şakir Ülkütaşır, İbrahim Hakkı Konyalı, Şehabettin Uzluk, Hasan Özönder gibi araştırmacı yazarlarının kaleme aldıkları Konya tarih, kültür, sanat ve folkloru üzerine makaleler birer hazine değerindedirler.

Yeni Konya, kendinden önce çıkan gazetelerle kendinden sonra yayımlanmaya başlayan gazeteler arasında bir köprü görevi üstlenmiştir. Gazete, Konya basını için âdeta bir fidelik gibidir. Yayımladığı spor, edebiyat, ekonomi gibi ek ve sayfalarla Konya basınında öncü bir rol üstlenmiştir.

Yeni Konya, gazetesinin yazı işleri kadrosunda Konya kültür-sanat ve siyasi hayatına hizmetler vermiş çok sayıda isme rastlamak mümkündür. Bunlardan bazıları şunlardır: Mithat Şakir Altan, Mümtaz Bahri Koru, Sabit Günbay, Mehmet Önder, Sofu Tuğrul, Fakih Özfakih, Feyzi Halıcı, Celaleddin Kişmir, Namık Ayas, Hulki Amil Keymen, Sıraç Aydıntaşbaş, Rıdvan Bülbül, Ramiz Arda, Haluk Tekmen, Suat Abanazır, Adil Gücüyener, Mustafa Ataman, Muhtar Bedir, İhsan Kayseri, Nail Bülbül, Hüseyin Oğuz, Haşmet Öyken, İbrahim Sur, Galip Yenikaynak, Zafer Varol, Mustafa Tatlısu, Nurettin Bay, Yılmaz Bilgi, Kemal Soylu.

ANMEG bünyesine geçtikten sonra gazetenin sayfalarında belli dönemlerde, Ahmet Taşgetiren, Ayşe Önal ve Mehmet Altan gibi yaygın basında isimleri görülen yazarlar da yer almıştır.