YENİ MERAM

Mahallî gazete.

Konya basın tarihinin uzun soluklu gazetelerinden biri olan Yeni Meram, 28 Ağustos 1950 tarihinde Ülkü Basımevi sahibi Ahmet Bahçıvan (Takva) tarafından yayımlanmaya başlamıştır. Hâlen yayın hayatına devam eden gazetenin, sahipliği hep Bahçıvan ailesinde olmuştur. Ahmet Bahçıvan’ın vefatından sonra oğlu Mustafa Bahçıvan tarafından yayımlanan gazetenin, günümüzdeki yönetimi Mustafa Bahçıvan’ın yanı sıra oğulları Ahmet, Tayfun ve Tufan’dan oluşmaktadır. Hâlen gazetenin sorumlu yazı işleri müdürü Barış Yaman, haber müdürü Çağrı Eroğlu, spor müdürü Tolga Durmaz ve genel koordinatörü Tufan Sanyer’dir.

Yayın hayatı boyunca liberal sağ bir çizgide yayım yapan gazetenin ilk yazı işleri müdürü Muhittin Güzelkılıç’tır. Gazetenin logosunun altında “Sabahları Çıkar Demokrat Gazete” ibaresi yer almaktadır. Çıkış fiyatı, 5 kuruştur. Gazete, başlangıç yıllarında dört sayfadır. Son sayfa reklam ve ilanlara ayrılmış, diğer sayfalarda ise haberler konulara göre değişkenlik göstermiştir.

Gazete ilk sayısında yer alan “İşte Hak ve Halkın gazetesi Yeni Meram” başlıklı yazıda amacını okurlarına duyurmuştur. Bu yazıda da açıkça belirtildiği üzere Yeni Meram, DP iktidarını destekleyen ve eski iktidar CHP’ye karşı politik tavır alan bir gazetedir. Ancak bu İsmet İnönü dönemiyle sınırlıdır. Yazılarda, Atatürk dönemi özellikle ayrılmaktadır. Yeni Meram, başlangıç sürecinde Yeni Konya gazetesi ile CHP’nin Konya’da yeni dönemle birlikte çıkarmaya başladığı Öğüt gazetesini eleştiren yazılara yer vermiştir.

Remzi Oğuz Arık, Necdet Sancar, Mehmet Kaplan, Nurettin Topçu gibi yazarların yazıları, gazetede sürekli yer almıştır. Bu politika, din olgusunu içermeyen bir anlayışa sahiptir. Öyle ki, gazetede, dönemin dinî söyleme sahip yazarlarından Necip Fazıl’ı ağır şekilde eleştirilen yazılar yer almıştır.

Yeni Meram’ın, DP’yi destekleyen yayın politikası 1960 yılındaki darbe sürecine kadar devam etmiştir. Gazete bu süreçte, ilan ve reklam sayfaları hariç her sütununu DP yandaşlığına ayırmıştır. Yeni Meram, Tek Parti Dönemi parti gazeteciliğinin özelliklerini, çok partili hayatta, iktidar partisine mensup gazetecilik şeklinde göstermiştir.

1960 Darbesi’nden sonra, gazetenin başlık klişesi ve içeriğinde değişim yaşanmıştır. Demokrat gazete kavramı yerine, günlük çıkan tarafsız siyasi gazete ibaresi almıştır. Bu dönemde gazetenin yazı işleri müdürü Takva’nın oğlu M. Yalçın Bahçıvan olurken, gazetede kadro ve içerik olarak değişim gözlenmiştir. Afif Evren, Mustafa Ataman, İhsan Ilgar gibi yazarların yazı yazmaya başladığı gazetede, iç sayfalarda okulların desteğiyle hazırlanan sanat ve edebiyat sayfaları yer almaya başlamıştır.

Yeni Meram, 1966 yılında, Türkiye’de yerel basında bir ilk olarak tarihe geçen gazete birleşmesine katılmıştır. 30 Eylül 1966 tarihinde, mahallî beş gazete (Yeni Meram, Şehir Postası, Yeni Konya, Sabah ve Işık) birleşme kararı almışlar; ancak Işık gazetesi kapandığı için bu birleşmeye katılamamıştır. Bu süreçte bu gazeteler, Yeni Konya adı altında yayın yapmaya başladıkları için Yeni Meram da bu süreçte Yeni Konya olmuştur. İstanbul gazeteleri karşısında daha güçlü çıkma arzusuyla birlikte, hem personel hem de diğer masraflar (kâğıt, işgücü, mekân) kurtulma amacı taşıyan birleşme, Şubat 1969’da dağılmıştır. Ayrılığın temelinde, fikir uyuşmazlığı ve istenilen okuyucu kitlesine ulaşılamama gelmektedir.

3 Ocak 1969 tarihinden itibaren tekrar Yeni Meram adıyla çıkmaya başlayan gazete, bu durumu Yeni Konya’da 1 ve 2 Şubat 1969 tarihlerinde yayımlanan “Beklenen gün yaklaştı, Milliyetçi ve Memleketçi Yeni Meram gazetesi 3 Şubat 1969 Pazartesi günü günlük olarak yayınlanıyor” başlıklı ilanla okurlarına duyurmuştur.

Yeni Meram, bu dönemde Sabah gazetesi sahibi Rıdvan Bülbül ile Konya Haber Ajansı’nı (KHA) kurmuştur. Konya’nın ilk haber ajansı olma özelliğin taşıyan ajansla birlikte Yeni Meram’ın haber içeriği zenginleşmeye başlamıştır.

Yeni Meram, 1960’lı yılların ortasından itibaren uzun süreli yayın politikasını temellendirmiş ve iktidar partisi yayın organı gibi görünmekten çıkmıştır. Siyasi haberler dışında, kurum haberciliği yapmaya başlamıştır.

28 Ağustos 2012 günü gazetede yer alan “Yeni Meram 63 Yaşında!” başlıklı yazıda gazetenin, laik, demokratik ve sosyal hukuk devleti prensiplerine, Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı kalmaya devam edeceği vurgulanarak günümüzdeki yayın politikası hakkında bilgi verilmiştir.

Gazete, 2010 yılından itibaren boyunu 5,5; enini de 3,5 cm kısaltarak boyutunu küçültmüş; ilk ve son dört sayfasını renkli yayımlamak suretiyle renkli sayfa sayısını da artırmıştır.

Muhittin Güzelkılıç, Hulki Amil Keymen, Mustafa Ataman, Nihat Kişnişçi, Tacettin Öney, Mustafa Bahçıvan, Afif Evren, Ethem Öyken, Oğuz Akçakoca ve A. Barış Yaman gibi isimlerin yazı işleri müdürlüğü yaptığı gazetede Taceddin Öney, Muammer Obuz, M. Nedim Güntel, Edip Yılmaz, Arif Bilge, Mahmut Sural, Mahir İba, Ali İhsan Tuna, Mustafa Ataman, Afif Evren, Ali Rıdvan Bülbül, Seyit Küçükbezirci, Hulki Amil Keymen, İbrahim Sur, Zafer Varol, Ethem Öyken, Sabit Horasan, Ali Rıza Taban, M. Tahir Sakman, Dursun Seyis, Orhan Berk, Tuncer Mengüç, Cihat Yazıcı, Muammer Bağcı, Necati Eldek, Hanefi Aytekin, Mustafa Ertaş, Birol Akgün, M. Akif Çukurçayır, Erol Sunat gibi isimler de yazılarıyla yer almıştır.

Yeni Meram gazetesinin ilk sayısı
Yeni Meram gazetesinin ilk sayısı

ADEM DEMİRSOY

BİBLİYOGRAFYA

  • Arabacı vd., 2009, 231-234; Demirsoy, 2003; a.mlf., 2011.