BOZKIR

Selçuklu, Karamanoğulları ve Osmanlı Dönemleri

Selçuklular 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Konya’yı başkent yapmışlar ve Türk boyları akın akın Konya, Karaman, İçil çevrelerine yerleşmeye başlamışlardır. Bu yerleşim yerlerinden birisi de Bozkır ve civarıdır. Selçuklular zamanında coğrafi anlamda Bozkır kelimesi yoktur. Bozkır merkezinin o zamanki adı “Sırıstad”dır. Bozkır adı, XIV. yüzyılda yaşamış olan Bozkır Bey’den gelmektedir. Bozkır Bey Selçukluların veya Karamanoğullarının bir valisi olmalıdır. Bozkır olarak bilinen yer, o zamanlar Bozkır Çarşamba Çayı’ndan Seydişehir’e kadar olan ve halk arasında “Yazı Kolu” olarak bilinen yerdir. Bozkır’ın doğusundaki yerlere de “Dağ Kolu” adı verilmektedir. Kısaca Bozkır kelimesi, bütün bölgenin adı iken sonradan adı “Sırıstad” olan merkeze Bozkır adı verilmiştir. 1360’ta Alâeddin Bey 30.000 kişilik ordusu ile Beyşehir’e gelmiştir. Bir süre sonra Alâeddin Bey, kuvvetleri ile Bozkır’da bulunan Zengibar Kalesi’ne saldırmıştır. Bu tarihlerde kaleyi Galencan adlı bir bey idare etmektedir. Alâeddin Bey, ilk başta Zengibar Kalesi’ni alamamış; daha sonra gizli planlar yaparak kaleyi teslim almış ve Galencan’ı da serbest bırakmıştır. Ancak Galencan’ın bir Türk beyi mi yoksa bir Moğol beyi mi olduğu kesinlik kazanmamıştır. 1361 yılında Alâeddin Bey, Karaman’ın başına geçmiştir. Bu tarihte Beyşehir, Seydişehir ve Bozkır da Karamanoğullarının idaresi altındadır. Bu tarihlerde Bozkır yöresini büyük bir ihtimalle Bozkır Bey yönetiyordu.

1398 yılında Alâeddin Bey’in öldürülmesinden sonra Bozkır ve civarı da Osmanlı Devleti’nin idaresi altına girmiştir. Ancak Ankara Savaşı’ndan (1402) sonra Karaman Beyliği tekrar eski topraklarına kavuşmuş, Bozkır ve çevresi 1475 yılına kadar Karaman Beyliği’ne bağlanmıştır. Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezit döneminde Karamanoğullarının sahip olduğu topraklar, Osmanlı Devleti’nin eline geçmiş ve Karaman eyaleti kurulmuştur. Bu eyalete bağlı Beyşehir sancağına Bozkır da bağlanmıştır. Beyşehir sancağına bağlı olan Seydişehir kazasının iki nahiyesinden birisi Bozkır’dır. Bu süreç XVI. yüzyıl boyunca devam etmiştir. XVII. yüzyılda Bozkır kaza merkezi olmuş ve kadılar idare etmiştir. Ancak 1700’lü yıllarda Bozkır’ı maden eminleri yönetmiştir. 1865’li yıllarda da Bozkır’da belediye teşkilatı kurulmuştur. Bozkır ile ilgili en eski bilgiler II. Bayezit (1481-1512) döneminde yazılan tahrir defteridir.

MUSTAFA YILMAZ

BİBLİYOGRAFYA