ALİ GAV/MAHMUDİYE MEDRESESİ

Osmanlı Dönemi yükseköğretim kurumu.

Ali Gav Zaviyesi, XII. yüzyıla tarihlenmektedir. Yaptıranı ve yapım tarihi bilinmemektedir. Osmanlı’nın son devrinde Bektaşî Tekkesi olarak kullanılmıştır. Mehmet Ferit Paşa’nın Konya Valiliği zamanında (1898-1903), bir cinayetin işlenmesi, tekkeye dikkatleri çekmiştir. Bunun üzerine tekke; 1898 yılında onarılıp, eklerle ihtiyacı karşılayacak hâle getirilerek medreseye çevrilmiştir.

Ali Gav Mescidi, Zaviyesi, Türbesi, Medrese ve talebe hücreleri aynı arsa üzerinde bir manzume halindedir. Hepsi, Ali Gav Zaviyesi arsası üzerine yaptırılmıştır. Eklerle gelişen bu eserin başlangıcı zaviyedir.

Ferit Paşa’nın, “Mahmudiye Medresesi” adını verdiği bu kurumun başına Hadimli Mehmet Vehbi Efendi (Çelik, 1861-1949), müderris tayin edilir. Mehmet Vehbi, Ali Gav Zaviyesi’nin vakıf arsası üzerine; önceki sekiz hücreye, hayır sahiplerinin katkıları ile dört hücre daha ekletir. Ayrıca bir de para vakfı kurar. Mehmet Vehbi, vakfın mütevelliliği yanında, Ali Gav’ın türbedarlık ve mescidinin imamlık görevini de üstlenir. O ve ailesi, Cumhuriyet Devrinde bir ara yıktırılma tehlikesi geçiren türbe müştemilatında, uzun süre ailesi ile birlikte yaşar. Bina, medreselerin kapatılmasından sonra bir ara çocuk kütüphanesi olarak kullanılmış, ardından bir sivil toplum kuruluşu hizmetine verilmiştir. Yalnız günümüze, sonradan yapılan kısımlar değil, esas eyvan ile onun iki yanındaki kubbeli odalarla kıble tarafındaki beşikörtüsü çatıya sahip türbe kısmı gelebilmiştir.

Mehmet Vehbi, 1944’e kadar Ali Gav/Mahmudiye Medresesi ve bahçesini yazlık ikametgâh olarak kullanmaya devam etmiştir. Medrese müderrisleri içinde çok yönlü ve hareketli bir hayata sahip olan Mehmet Vehbi, birçok talebe yetiştirmiştir.

CANER ARABACI

BİBLİYOGRAFYA

  • KVS 1332 H, s. 550; Arabacı, 1991, 86-87; Arabacı, 1998, 312-333; Mehmet Vehbi, Tefsîr, c. I; Çoker, Parlamento 1995, III/675-676; Konyalı, Konya Tarihi, 1964, 909; Köroğlu, 1999, 75-76; Kutay, 1973, 69-70; Sural, Konya, 30 Eylül 1975, s. 2, 20 Ekim 1975, s. 3; Uz, 2004b, 410-412.