BAKKALBAŞILAR

Köklü bir aile.

Bakkalbaşı ailesi ile ilgili bilgiler 1928 yılından itibaren düzenlenen nüfus kayıtları, bu tarihten önceki aile kayıtları ve Üçler Mezarlığı’ndaki mezar taşları okunmak suretiyle belgelenmiştir. Aile, 1802’de doğan Recep Efendi’nin soyundan gelir. Recep Efendi bakkallık yaptığı, ayrıca zamanın esnaf loncalarından bakkal esnafının başkanı olduğu için “Bakkalbaşı” lakabıyla anıldı. Recep Efendi’nin eşi Fatma ile evliliğinden Ömer isminde bir oğlu ve bir kızı dünyaya geldi. 1853 civarında doğduğu tahmin edilen Ömer Efendi sonradan Ziraat Bankası adını alan Emniyet Sandığı’nda memur olarak çalıştı, Konya’nın ileri gelen ailelerinden Samancıların kızı Aliye Hanım ile evlendi ve bu evlilikten oğulları Nuri, Recep ve kızları Havva dünyaya geldi.

1934’te çıkan soyadı kanunu ile ailenin soyadı Bakkalbaşı olarak tescil edildi. Nuri Bakkalbaşı Konya’da Ticaret Odası Başkanlığı, Vergi Mültezimliği ve ticaret yaparak önemli hizmetlerde bulundu. Kardeşi Recep’le kurdukları şirkette birçok imar ve yol yapım işleri ile uğraştılar; Konya Harası binaları, Çumra Kaymakamlık Binası, DSİ Çumra-Göçü Sulama Kanalı, Denizli Saray Ovası sulama kanalları ve Bursa Nilüfer Irmağı ıslahını yaptılar. Bakkalbaşı kardeşler bu işler için işçilerini hep Konya’dan götürerek Konya’nın o günkü istihdamına katkı sağladılar. Hizmetlerinin karşılığında Çumra Belediye Meclisi 1974 yılında bir mahalleye Bakkalbaşı adını verdi (Bu mahallenin kurulduğu alan, Bakkalbaşıların Çumra’daki kanal inşaatı esnasındaki şantiyeleridir).

Nuri Bakkalbaşı, 1927’de Nesibe Hanım’la evlendi, bu evlilikten oğlu Selçuk dünyaya geldi. Selçuk Bakkalbaşı ortaöğrenimini Haydarpaşa Lisesinde, yükseköğrenimini Paris Sorbonne Üniversitesinde tamamladı; Turizm Bakanlığı Tanıtma Daire Başkanlığı, Basın Yayın Genel Müdürlüğü, Bonn ve Roma basın müşavirliği yaptı, 1980’de Paris’te basın müşaviri iken Ermeni teröristler tarafından ağır yaralandı. Hâlen emekli olan ve Ankara’da yaşayan Selçuk Bakkalbaşı’nın eşi Rita’dan doğma Kaya ve Erol adlarında iki oğlu vardır. Kaya Bakkalbaşı Dışişleri Bakanlığı mensubu olup Fas, Arjantin, İtalya elçilik müsteşarlığı görevlerinde bulunmuş ve hâlen Ankara’da görevlidir. Zeynep Hanım’la evli olan Kaya Bakkalbaşı’nın Kaan adlı oğlu, Naz İdil adlı kızı vardır. Erol Bakkalbaşı Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu olup hâlen İstanbul’da bir bankanın ekonomi danışmanlığını yapmaktadır.

Ömer oğlu Recep Bakkalbaşı 1928 yılında Konya’nın tanınmış ailelerinden Saatçizadelerden Vesile Hanım’la evlendi, bu evlilikten oğulları Erdoğan Bakkalbaşı, kızları Türkan ve Gülderen dünyaya geldiler.

Bakkalbaşı ailesinin diğer kolu da günümüzde “Büyükbakkalbaşı” soyadını taşımaktadır. Bu kol, Recep ve Nuri Bakkalbaşıların amcazadeleri Şemsettin Efendi’den gelmektedir. 1876 doğumlu olan Şemsettin (Büyükbakkalbaşı) Efendi, dayısının kızı Şerife Hanım’la evlidir. Dayısı Kalfazadelerden* Mevlüt Efendi’dir. Medrese tahsilli Şemsettin Efendi, Konya Belediyesinde yirmi iki yıl bilfiil encümen üyeliği yapmıştır. Kereste ticareti ile de iştigal eden Şemsettin Efendi’nin yakın arkadaşları Şükrü Doruk*, Hacıveyiszade Mustafa Efendi*, Gevrakizade Hoca, Hacı Ragıp Efendi (Atademir) ve Mümtaz Bahri Koru’dur*. Şemsettin Efendi ile bu tanınmış arkadaşları, mevsimine göre çebiçli, arabaşılı sıra oturmaları yaparlarmış. 1951 yılında vefat eden Şemsettin Büyükbakkalbaşı’nın on çocuğundan ilk sekizi yaşamamış; Naime (ö. 1972) ve Kuddusi (1922-1998) isimli çocukları ailenin hayatiyetini sürdürmüştür. Ağazade Osman Efendi ile Hacıvelilerden (Bezirciler) Zeliha Hanım (ö. 1947)’ın kızları Hediye Hanım (1923-2009) ile evli Kuddusi Büyükbakkalbaşı’nın Şemsettin (d. 1948), Ahmet (d. 1951) ve Şerife (d. 1955) adlarında üç çocuğu olmuştur. Şu an yaşayan son kuşak Büyükbakkalbaşılar, bunların torunlarıdır.

Bakkalbaşıların ortak yönü Cumhuriyet ilkelerine sadakatleri, Cumhuriyetin ilk yıllarında Konya odaklı imar hizmetleri, son elli yıl içinde hem Konya hem Türkiye bazında devlet hizmetleri ve eğitime verdikleri önem olarak özetlenebilir.

EMİNE YENİTERZİ

BİBLİYOGRAFYA