ABDÜLEHAT MEHMET EFENDİ

Konya müftüsü, müderris. (ö. 1264/1848)

Aksaray’ın Eskil kasabasında dünyaya geldi. İlk tahsilini memleketinde yaptı. Aksaray’a gitti. Burada zamanının ünlü bilginlerinden İbrahim Efendi’nin derslerine devam ederek icazet aldı. Bu tahsille yetinmeyerek Hadim’e geçen Abdülehat Mehmet Efendi, Hadim Müftüsü Hadimîzade Numan Efendi’den de bazı fen ve yüksek dinî ilimler tahsil ederek bir icazet de ondan aldı. Bundan sonra Konya’ya gelen Abdülehat Mehmet Efendi, girdiği imtihanı kazanarak Nakiboğlu Medresesi müderrisliğine tayin edildi. Burada pek çok talebe yetiştirdi. Talebelerinden çoğu müftülük ve müderrislik payesine ulaştı. İçelli Şeyh Mehmet Sadık Efendi, Şeyh Ahmet Efendi, meşhur şeyhlerden Kalender Efendi, Müftü Kafalızade Mehmet Sait Efendi, Müftü Karahafızzade Hacı Mustafa Efendi onun talebelerinden bazılarıdır.

Bir süre Konya Müftülüğü ve Şerafeddin Camii’nde vaizlik yapan Abdülehat Mehmet Efendi, ulema arasında, “Darü’l-hilafe Müderrisi” (İstanbul) unvanıyla anılmış kendisi de bu unvanını talebelerine verdiği icazetnamelerde ve yazışmalarında kullanmıştır.

Abdülehat Mehmet Efendi, Nakşibendî tarikatına mensuptur. Zarif tabiatlı ve fazilet sahibi bir insandır. Debdebe ve ihtişamı sever. Hükümete veya çarşıya giderken, katırına biner, yanına da birkaç uşak alırmış.

Meviza-i Hasene isimli bir telif eseri bulunan Abdülehat Mehmet Efendi, 1264/1848 yılında vefat etti ve Mevlâna Dergâhı Haziresi’ne defnedildi.

Abdülehat Mehmet Efendi’nin bir öğrencisine verdiği icazetnamede kullandığı unvan ve mührü. (M.Ali Uz)

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • Es, BKA; 1260/1844 tarihli icazetname; Arabacı, 1998, 353; Uz, 2004b, 277; Uyar, Bilginler, 127-128, 13.