ALİ PAŞA (ELHAC)

Osmanlı Dönemi Konya valisi. (1205/1790-1257/1841)

Hacı Ali Paşa, İnegöl kazasının itibarlı kişilerinden Osman Efendizade Mehmet Efendi’nin oğludur. Yaşı on sekize girince babası elindeki idareyi oğluna bırakarak Hicaz’a gitti. Babasının salâhiyetini eline alan Ali Paşa, Pazarcık havalisinde ortaya çıkan ve “Kalyoncu” unvanı ile bilinen derebeyinin yakalanması için Bursa Valisi Aziz Paşa’ya müracaat ederek yardımda bulunacağını belirtti ve derebeyi yakalanıp cezalandırıldı. Derebeyinin Bilecik’teki “Saray” diye bilinen sığınağı yıkıldı. Devlet tarafından bu hareketine karşılık “kapıcıbaşılık” rütbesi verildi.

Kirmastı (Mustafakemalpaşa) mütesellimi oldu. Üç yıl sonra Balıkesir ve Antalya mütesellimliklerine nakledildi. 1240/1825 yılında “beylerbeyilik” rütbesi verilerek İstanköy mutasarrıfı oldu. 1244/1828 senesinde Biga ve Çanakkale Boğazı Muhafızlığına getirildi. Aynı sene vezirlik rütbesi verildi. 1248/1829 senesinde Bursa, 1247/1831’de Şam valisi oldu.

1249/l832 senesi Muharrem ayında Konya valisi oldu. 1839 yılı sonuna kadar bu görevde kaldı. Mısır Meselesi ikinci defa ortaya çıktığında Gülek Boğazı’nda teşekkül eden ordunun kumandanlığı da ona verildi. O sene Tanzimat ilan edildiği için Tanzimat Döneminin ilk Konya valisi oldu.

Konya valisi bulunduğu esnasında 9 Cemaziyülâhır 1251/2 Ekim 1835 tarihli bir emirle Konya’da ilk muhtarlık teşkilatının kuruluşu onun zamanında gerçekleşti. Tanzimat’ın ilk yılında başlatılan karantina çalışmaları doğrultusunda, Konya’da ilk karantina sisteminin kuruluşu da Ali Paşa zamanında gerçekleşerek burada bir de doktor görevlendirildi.

1840 senesinde ikinci defa Şam Valiliğine tayin edildi. 1257/1841 yılında Şeyhülharemeyn oldu. Medine’ye geldikten kırk gün sonra öldü.

Ali Paşa Kadirî tarikatına mensuptu.

BEKİR ŞAHİN

BİBLİYOGRAFYA

  • KŞS, 73/220; Sicill-i Osmânî,1308, III/567; Es, MKA, I/56; Erdoğan, 1950.