ABDÜLFETTAH ÇAVUŞ

Yeniçeri çavuşu, Hacıfettah Camii banisi. (ö. 1131/1718-19)

Resmî belgelere göre Konya’nın Hoşhan Mahallesi halkındandır. Doğum tarihi bilinmemekle birlikte 1600’lü yılların ortalarında doğduğu tahmin edilmektedir. Babası Hacı Mustafa Efendi, dedesi ise Ahmet Efendi’dir. Abdülfettah Çavuş, daha önce Bali Beşe tarafından yaptırılıp zamanla harap olan mescidi yeniden ihya ettiği mescide minber ilavesiyle camiye dönüştürdü. İnşa ettirdiği Fettahiye Medresesinden başka Lalebahçe semtinde bir mescidi genişleterek minber koydurdu. Ayrıca bu mescidin yanına bir de mektep yaptırdı. Abdülfettah Çavuş yaptırdığı bu hayır eserlerine pek çok da vakıf tahsis etti.

17 Kasım 1691 tarihli kadı sicil kaydına göre Abdülfettah Çavuş, yeniçeri ağası mektubu ile yeniden yeniçeri serdarlığına getirildi. 30 Nisan 1715 tarihli bir kayda göre de ocağın kadim emektarlarından Abdülfettah Çavuş’un, yaşlılığı ve güçsüzlüğü sebebiyle sefere katılmaması gerektiği ifade edilmiştir.

Osman ve Abdullah adında iki oğlu, Sakine ve Meryem adında da iki kızı bulunan Abdülfettah Çavuş, kendisi gibi yeniçeri olan oğlu Abdullah’ı vakıflarına mütevelli tayin etti. 1718-19 yılında Abdülfettah Çavuş oğlu Abdullah ile birlikte bilinmeyen bir sebepten dolayı idam edildi.

Kaynaklarda hayır sahibi üç Abdülfettah Çavuş’a rastlanmakta ve bunlar zaman zaman birbirleriyle karıştırılmaktadır. Bunlardan birisi yukarda bahsedilen ve aslen Alibeyhüyüğü köyünden olan Abdülfettah Çavuş; ikincisi Devle Mahallesi’nde XVII. yüzyılın ilk çeyreğinde Saraçzade (Abdülfettah) Hanı’nı yaptıran Mehmet oğlu Abdülfettah; üçüncüsü ise yaklaşık bir asır sonra Simavlı Medresesi olarak anılacak olan medreseyi 1817 yılında yaptıran Seyyit Abdülfettah Efendi’dir.

Abdülfettah Çavuş'un şahideleri (Ahmet Kuş)

MEHMET ALİ UZ

BİBLİYOGRAFYA

  • KŞS 37, 469; KŞS 39, 93; KŞS 45, 676; Uz, 2013, 212-13; Arabacı, 1998, s. 376.