AMBERREİS (ANBERREİS) CAMİİ

Geç Dönem Osmanlı eseri.

Anıt Meydanı’ndadır. Yerinde bulunan eski cami harap olunca 1911 yılında Arifî Paşa’nın Konya Valiliği sırasında eski yerinde yeniden yaptırılmıştır. Gödene taşı ile inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı olup üzeri kırma beşik çatı ile örtülmüştür. Doğu ve batı cephelerde dörder, kuzey ve güney cephelerde ise ikişer pencereye sahiptir. Bütün pencereler benzer biçimde tasarlanmış, altta dikdörtgen formlu büyük, üstte ise sivri kemerli küçük pencerelere yer verilmiştir. İki pencere birbirinden lento ile ayrılmıştır. Yapının köşeleri ile saçak seviyesinde, duvardan hafifçe taşırılan bir silme cepheleri dolaşmaktadır. Ayrıca dar bir silme ise büyük pencerelerin üst seviyesinden geçirilerek yatay olarak cepheler ikiye bölünmüştür. Bu silmenin üst kısmı turkuaz renkli çini plakalarla kaplanmıştır. Yapı geniş bir saçağa sahiptir.

Tek şerefeli taş minare son cemaat yerinin doğusuna bitişik olarak yükselir. Minarede şerefe altı da dâhil olmak üzere süsleme bulunmamaktadır. Son cemaat yerine birkaç basamaklı merdivenle çıkılır. Son cemaat yerinin kuzey cephesinde, ortada, büyük sivri kemerli bir açıklık, iki yanda ise cephelerde uygulanan pencere sistemleriyle benzerlik gösteren bir düzenleme mevcuttur.

Harimin kuzeyindeki mahfil kemerler üzerine oturur. Harimin ortasında poligonal formlu karşılıklı olarak dört adet metal ayak bulunmaktadır. Ayaklar kuzey-güney yönünde uzanan kirişleri taşımaktadır. Tavan, tahtalar ile geometrik kompozisyonlar oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. Güney duvarı ortasındaki mihrabı çini kaplamalıdır. Kenar bordürün alt kısmında geometrik, diğer kısımlarda ise bitkisel ve yazılı süslemeye yer verilmiştir.

Güneybatı köşedeki minber ahşaptan olup zarif bir görünüm sergiler. Aynalık kısmında eğri kesim tekniğinde kıvrım dal motiflerine yer verilmiştir. Konya’da özellikle sivil mimari de uygulanan neoklasik tarzda yapılmış bir cami olarak dikkati çekmektedir. Caminin 1911 tarihli ikinci kez yapılış kitabesi müzededir.

 

1- Devr-i Selçukî ricâlinden Şihâbü’d-dîn Anber Re’isin binakerdesi olan işbu câmi’-i şerîf külliyyen harâb

2- olmuş iken devlet-i aliyye-i Osmâniyyenin Birinci Meşrûtiyet Pâdişâhı olan es-Sultân ibnü’sSultân

3- es-Sultân Mehmed Reşâd Han-ı Hâmis Hazretlerinin ahd-i hilâfet-i seniyyelerinde Konya vâlîsi el-Hâcc Ârifî Paşa hidmetiyle müceddeden yapılmışdır.

1329 (1911)

Amberreis Camii

HAŞİM KARPUZ

BİBLİYOGRAFYA

  • Konyalı, Konya Tarihi, 1964, 320; Karpuz, Envanter, I/108-110.