ANADOLU TATLI SU KEFALİ

(Leuciscus Lepidus Anatolicus) Yerel endemik balık.

Akbalık, kepenez ve kasna gibi yöresel isimlerle de anılan Anadolu tatlı su kefali, deniz kefaline benzer. Ancak, deniz kefalinin iki sırt yüzgeci olduğu hâlde, bu tatlı su kefalinin sazanlarda olduğu gibi bir sırt yüzgeci bulunmaktadır.

Erginlerinin boyları 60 cm, ağırlığı da 8 kg kadardır. Sırt kısmı esmer, kısmen yeşilimtırak, yan tarafları ve karın kısmı parlak beyaz renklidir. Karın pulları, sırt ve yan taraflarda bulunan pullara göre biraz küçüktür. Vücudu ince ve uzundur. Kafası irice, ağzı geniş, gözleri normal büyüklüktedir. Ağzında sadece kadife dişleri bulunur; farenks dişleri yoktur. Ventral ve anal yüzgeçleri kırmızımsıdır. Kuyruk yüzgeci iyi gelişmiştir. Genellikle suyun dibine yakın kısımlarda bulunur (Bentopelajik). Akarsuların geri taraflarına göç ettiği de gözlenmiştir (Potamodrom). PH’sı=6-8, sertliği (dH) = 8-25, sıcaklığı 4-20 derece arasında olan tatlı suları tercih eder. Sırt yüzgeci üç tane sert, yedi-dokuz tane yumuşak ışın, anal yüzgeci yine üç tane sert, yedi-on tane yumuşak ışın, kuyruk yüzgeci ise on dokuz tane ışın taşır. Yan çizgilerinde 42-48 adet pul bulunur.

Anadolu tatlı su kefali hızlı akan dere ve çaylarda, ayrıca suları berrak ve durgun olan göl ve göletlerde yaşar. Sudaki yosun ve diğer bitkilerle, kurtçuklarla, yumuşakça, crustase, böcek larvaları ve erginleriyle beslenir. Avlanmak için su yüzeyine çıkar. Küçük balık, kurbağa, kerevit ve su kuşlarının yavrularını da yer.

Anadolu tatlı su kefali, yapışkan olan yumurtalarını akan suların dibindeki çakılların, bitkilerin ve kayaların üzerine bırakır. Ergin bir dişi 45.000-60.000 kadar yumurta bırakabilir. Yumurtalar sekiz-on günde açılır. Yumurtadan çıkan yavrular sürüler hâlinde dolaşırlar. Bir yaşından sonra daha küçük gruplar oluştururlar. Erkekleri üç, dişileri dört yaşında eşeysel olgunluğa erişir. Yedi-on yaşlarında 30-40 cm boy ve 600-1000 gr ağırlığa ulaşırlar. 1-1,5 kg ağırlığına ulaşınca amatör balıkçılar tarafından avlanırlar.

Çevik ve ürkek bir balık olan Anadolu tatlı su kefali, göllerde bitkilerin ve kamışlıkların arasında, kuytu yerlerde saklanır. Kış mevsiminde ise suyun derinliklerine iner.

Akşehir ve Eber göllerinde yaşayan Anadolu tatlı su kefali, Konya sınırları içerisinde yaşayan sekiz-on kadar endemik balık türünden birisidir. Bu endemik balık türünün de diğer endemik türler gibi korunması, usulsüz ve mevsimsiz avlanmaması gerekir.

Leuciscus lepidus Anatolicus

M. ALİ KAYA

BİBLİYOGRAFYA

  • Kuru, 2004; akvaryumkulubu.org/vbulletin/showthread.php?t=62268; www.geocities.com/hulusi 14/kefalavi.htm; zileavcilari.sitimynet.com/…/kefal.jpg.